Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
570
ROZDZIAŁ23
Komórkiitkankiroślinne
Ryc.23.18.Polesitowepomiędzydojrzałymikomórkamisitowymi
Retikulum
endoplazmatyczne
Komora
centralna
Ściana
komórkowa
Retikulum
endoplazmatyczne
0,37μm
Mikrofotografiaelektronowaprzekrojuprzezpolesitowewhipokotylusosnyczerwonej(Pinusresinosa).Poobustronachścianykomórkowej
widocznesądużeilościretikilumendoplazmatycznego,którewykształconejestwformietubularnej,przechodziprzezpory(strzałki)iwnika
dokomorycentralnejwśrodkowejczęściściany.Wprzeciwieństwiedoporówsituroślinokrytonasiennych,któreprzechodząwpoprzek
całejścianykomórkowej,poryunagonasiennychsięgajątylkodokomorycentralnej
Podczasróżnicowaniadochodzirównieżdozmniejszenia
ilościrybosomów,utratyaparatuGolgiegoicytoszkieletu.
Wstadiumdojrzałościwszystkiezachowaneskładniki
protoplastuelementusitowegosąrozmieszczonewzdłuż
ścianykomórkowej.Sątoplazmolemma,retikulumendo-
plazmatycznegładkie,którejestdośćdobrzerozwinięte
wkomórkachsitowych,zwłaszczawpolachsitowych(ryc.
23.18),orazmitochondriainiektóreplastydy.Takwięc,
wprzeciwieństwiedoprotoplastuelementutrachealnego,
którypodczasróżnicowaniazostajecałkowicieznisz-
czonywwynikuPCD,protoplastelementusitowegoulega
tylkoczęściowejiselektywnejdegradacji.Jakzobaczymy,
abyelementsitowymógłspełniaćswojąrolęwtranspor-
ciesubstancjipokarmowych,musipozostaćżywy(patrz
rozdz.30).
Wczłonachrureksitowychroślinokrytonasiennych
(zwyjątkiemniektórychjednoliściennych)występujecha-
rakterystycznebiałkofloemowe,określanedawniejjako
nśluz”
,aobecniejakobiałkoP(literanP”oznaczafloem,
odang.Phloem).BiałkoPpowstajewmłodychczłonach
rureksitowychwpostaciwyraźnychgranulinazywanych
ciałamibiałkowymiP(ryc.23.22a,c).Zczasem,ciałate
wydłużająsię,poczympodobniejakinneskładnikidoj-
rzewającegoelementusitowegoukładająwzdłużjego
ścian.Naprzekrojachwykonanychprzezfloem,białkoP
gromadzisięzazwyczajwformieczopówlubkorków
śluzowychosadzonychnapłytkachsitowych(ryc.23.19
i23.22b).Strukturytepowstająwnastępstwieprzerwa-
niaciągłościrureksitowychpodczasprzygotowywania
preparatudoobserwacjimikroskopowej.Wnienaruszo-
nych,dojrzałychczłonachrurkisitowej,czopyikorkiślu-
zoweniewystępują,abiałkoPwyścielaporywpłytkach
sitowychnieblokującich(ryc.23.20b,c).Ztegowzględu
uważasię,żebiałkoPwrazzkaloząprzyrannąsłużydo
zamykaniaporówwpłytcesitowejwmomenciezranienia,
zapobiegającwtensposóbutraciesokufloemowego.
Dziękiotwartymporomwpłytkachsitowych,doj-
rzałarurkasitowastanowiwolnąodprzeszkóddrogędo
przemieszczaniasięwrośliniewodyisubstancjiwniej
rozpuszczonych(patrzrozdz.30),atakżewieluwiru-
sów(patrzrozdz.13).Uroślinnagonasiennych,pory
wpolachsitowychwydająsięblokowaneprzezsilnie
rozbudowanysystemtubularnegoretikulumendoplazma-
tycznego.Znaczeniefunkcjonalnetakiejorganizacjiporów
