Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Naukipomocniczedlamediewisty
kilkuetapówpowstawaniakodeksu.Błędnejestnatomiastokreśleniefor-
matukodeksu:nieinquarto,leczinfolio(kresybiegnąpionowo,aznak
wodnyznajdujesięwcentrumkarty).Rzadkinagrunciepolskimprzykład
studiumszerszegozjawiskakulturyrękopiśmiennejnapodstawiedużej
próbyrękopisów(choćanalizowanejjedynienapodstawiepublikowanych
opisów)stanowinatomiastmonografiaD.A.Sikorskiego,Anglosasiiwpły-
wyanglosaskiewskryptoriachkarolińskichdokońcaIXwieku(Studium
paleograficzno-kodykologiczne),Poznań2005.Autor,napodstawiezespołu
cechkodykologicznych,paleograficznychiniektórychinnychtypowychdla
rękopisówsporządzonychwBrytanii,ułożyłkatalogponad1600kodeksów,
sporządzonychnakontynenciemiędzykońcemVIIakońcemIXw.,które
wykazująwpływywyspiarskie.
JakubKujawiński
3.3.Dyplomatyka
Dyplomatykajestnaukąpomocnicząhistoriizajmującąsiębadaniem
dokumentów.Dokumenttopismouwierzytelnionewprowadzającelubpo-
świadczającejakiśstanprawny.Najważniejszymzadaniemdyplomatykijest
stwierdzenie,czybadanydokumentjestautentyczny,czyteżjestfalsyfika-
tem.Odtegorozstrzygnięciazależyinterpretacjafaktówhistorycznych,tak
np.jeżeliuznalibyśmytzw.donacjęKonstantyna(falsyfikatpowstałyna
przełomieVIIIiIXw.)zadokumentautentyczny,tomusielibyśmynanowo
napisaćnietylkohistoriępapiestwa,aletakżezupełnieinaczejspojrzeć
nadziejeCesarstwaw1.poł.IVstulecia.Gdynp.okazałosię,żesłynny
przywilejcesarskidlazakonukrzyżackiegoz1226r.,uważanyostatnioza
dokumentautentyczny,jestwrzeczywistościfalsyfikatempowstałymlatem
1235r.,tokoniecznestałosięopracowanienanowopoczątkówtegozakonu
wPolsceiPrusach(T.Jasiński,ZłotaBullaFryderykaIIdlazakonukrzy-
żackiegozrokurzekomo1226,RH1994,60,s.107–154;tenże,Kruschwitz,
RiminiunddieGrundlagendespreußischenOrdenslandes.Urkundenstu-
dienzurFrühzeitdesDeutschenOrdensimOstseeraum,Marburg2008).
Mediewiściprzedprzystąpieniemdointerpretacjifaktówmusząprze-
prowadzićanalizęwiarygodnościswoichźródeł.Gdytymiźródłamisądo-
kumenty,badaczeodwołująsiędometodidoświadczeńwypracowanych
przezdyplomatykę.
Badaniedokumentówzmuszahistorykówdopoznaniafunkcjonowania
kancelarii,wktórychtedokumentybyływystawiane.Studiatakiedotykają
niekiedysprawustrojowychikulturypolitycznej,pozwalajązbliskapo-
58
