Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WiaczesławIwanowiproblemdialogukultur
15
którejleżynietradycjagrecka,leczwłaśniebiblijna,konkretniezaśjudeochrze-
ścijańskipersonalizm18.
Zaprezentowanypowyżej,zkoniecznościbardzoszkicowy,przeglądźródeł
tradycjidialogowejmanaceluuświadomić,wjakimpoluoddziaływańmieścisię
twórczośćWiaczesławaIwanowa(1866–1949),dlaktóregodialogbyłjednym
zpodstawowychnarzędzimyśleniazarównopoetyckiego,jakifilozoficznego–
jakoprzykładpodamybodajżenajbardziejrozsławionydialogpoety,uznanydziś
zawzórintelektualnejpolemiki.ChodzituoczywiścieoПерепискуиздвухуглов
(1921)19[Korespondencjęzdwóchkątów]20,prowadzonąwformielistownejze
znanymrosyjskimliteraturoznawcąipublicystąMichaiłemGierszenzonem.
WiaczesławIwanowtopostaćniezwykławhistoriiliteraturyrosyjskieji,
wnaszymmniemaniu,niebędzieprzesadąnazwaniegołacińskimzwrotemdoctus
artifex,zarezerwowanymwyłączniedlagenialnychartystów.Iwanowbowiemto
nietylkopoeta,wybitnyprzedstawicieliwspółtwórcasymbolizmurosyjskie-
go,alerównieżznakomitymyśliciel,filolog,tłumacz,znawcakulturyantycznej
iteoretyksztuki.Wśródsobiewspółczesnychcieszyłsięogromnymszacunkiem
ipoważaniem,niekiedygraniczącymzuwielbieniem,oczymświadcząnadawane
muprzeznichprzydomki–„WiaczesławWspaniały”,mistagog,„carabsolut-
ny”21.Wokółniego,niczymwokółstarożytnychmentorów,nawzórplatońskich
sympozjonów,wsłynnejpetersburskiej„wieży”(mieszkaniepoety)gromadziły
sięświatłeumysłypółnocnejstolicyRosji,abydyskutowaćoliteraturze,reli-
gii,filozofiiiestetyce.Jużwtedy,upoczątkówdrogitwórczejpoety,możnabyło
zaobserwowaćnajważniejszą,jaksięwydaje,cechęjegopisarstwa,mianowicie
niebywałąumiejętnośćszerokopojmowanejsyntezy22.Dlategobardzotrafnewy-
dajesięokreślenieAnnyWoźniak,nazywającejIwanowa„artystądążącymdo
jednoczeniaprzeciwieństw”23,dodajmy–poszukującymdialogu,którymożnaby
określićmianemdialogukultur24.
18Zob.J.Gara,Pedagogiczneimplikacjefilozofiidialogu,Kraków2008,s.19;Fundamentem,
nabaziektóregozbudowanazostałafilozofiadialogu,jestzasadadialogiczna,głosząca,że„czło-
wiekstajesięJa,osobą,tylkowspotkaniuzTy”.T.Gadacz,HistoriafilozofiiXXIwieku…,s.507.
19В.Иванов,М.Гершензон,Перепискаиздвухуглов,Петербург1921.
20Wydaniepolskie:M.Gerszenzon,W.Iwanow,Korespondencjazdwóchkątów,tłum.
B.Żyłko,Bydgoszcz2010.
21Zob.G.Bobilewicz,Wyobraźniapoetycka–WiaczesławIwanowwkręgusztuk,Warszawa
1995,s.219.
22JakpodkreślaMariaPavlovszky,takiesyntetycznepodejściedokultury,sztukiireligii
Iwanow„zapożyczył”odswoichulubionychautorów,czyliodDostojewskiegoiDantego.Zob.
M.Павловская,Примирение,синтезивысшееединствовкнигеИванова«Rosarium»,„Studia
SlavicaAcademiaeScientarumHungaricae”,t.41,Budapest1996,c.200–201.
23Por.A.Woźniak,KulturaklasycznawobecdécadencewtwórczościWiaczesławaIwanowa,
„SlaviaOrientalis”1998,nr3,s.449;zob.także:G.Bobilewicz,Wyobraźniapoetycka…,s.143
–144iinne.OutopijnymdążeniuIwanowadozjednoczeniawszystkichprzeciwieństwpiszerów-
nieżnajwybitniejszybadaczjegomyśliSiergiejAwierincew.С.C.Аверинцев,ВячеславИванов.
Вступительнаястатья,[в:]В.Иванов,Стихотворенияипоэмы,Ленинград1976,с.17.
24Pojęciekulturystanowijednozcentralnych,jeślinienajważniejszych,pojęćwsłowniku
