Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
wie”7)jestzgóryprzesądzona,gdzieniezachodzi„działaniezwrotne”iniema
mowyokomuniiuczestników,oichduchowejprzemianie,coAwierincewujmuje
wsposóbnastępujący:„Słowowspółrozmówcy[wprzypadkudialogugreckiego
–E.S.]niemożeprzywołaćdozmianywewnętrznegonastawienia”8.Spowodo-
wanejesttotym,iżosobybiorąceudziałwtegotypudialoguniesązaangażo-
wanewrównymstopniu.„Jednaznich–powiadaMarekSzulakiewicz–zawsze
pełnirolętego,ktopomagadrugiemuwydobyćpożądanąwiedzę”9.Wynikato
zkoleizfaktu,żedialogfilozoficznystanowiformę„nauczania”isłużypoznaniu
świataiczłowieka10jakonarzędzie„poszukiwaniaprawdyalboteżutwierdzania
wprawdzie”11.Prawdziwydialogzaśniemożesprowadzaćsięwyłączniedooglą-
duiocenyrzeczywistości.Chodziwnimocoświęcejniżtylkookontemplację
czywzajemnąwymianęmyśli,prowadzącądoosiągnięciaprawdyiwiedzy.Dia-
log,zdaniemSzulakiewicza,„niejest[…]odpowiedziąnapytanieoprawdę,war-
tości,leczformąuczestnictwawnich,wktórymważniejszastajesięchęćdawania
iprzyjmowania,aniekoniecznieprzekonania,pokonaniaczywspólnegoodkry-
wania”12.Wprawdziwymdialoguchodzibowiemorelacjędwukierunkową.
Niktniestoitunapozycjimistrza,wszyscyuczestnicząwnimwjednakowym
stopniu.Torzeczywiste„wyjściekudrugiejosobie”13,spotkanieznią,aniespy-
chaniejejdorolikatalizatora,inicjatoramyślenia14.Tozkolei,powiadaAwierin-
cew,„wymaga[…]niezamykaniasięwsobie,leczposzukiwania»źródełżycia«,
»źródełżywejwody«[…]pozasobą,winnym,wBogualbowczłowieku.»Ja«
musipotrzebować»ty«”15.Korzeńtegotypumyśleniaodialogutkwiwtradycji
biblijno-religijnej.WBiblii,byprzytoczyćjeszczerazsłowarosyjskiegouczone-
go,„niktniewstydzisię,żepotrzebujeinnego.Człowiekpożądatuiłaknieodda-
niadrugiegoczłowieka[…]imiłościBoga”16.Natymzałożeniu,nadialogicznej
relacji„Ja”–„Ty”,opierasiępowstałanapoczątkuXXwiekufilozofiadialogu,
zwanainaczejfilozofiąspotkaniaczyteżbiblijnąfilozofiączłowieka17,upodstaw
7Zob.tamże.
8S.Awierincew,Naskrzyżowaniutradycji…,s.32.
9M.Szulakiewicz,Dialogimetafizyka…,s.162.
10Por.W.Tyburski,Ideadialoguwdziejachfilozofii…,s.18.
11M.Szulakiewicz,Dialogimetafizyka…,s.164.
12Tamże,s.87.
13W.Tyburski,Ideadialoguwdziejachfilozofii…,s.17.
14Wtradycjigrecko-filozoficznej,powiadaJohannMader,„partnerrozmowyspadadorolili
tylkoinicjatoracudzegomyślenia.Doprowadzaonjedyniedopoziomuświadomościto,cowemnie
jużtakatakjestijedyniespoczywawuśpieniu”.J.Mader,Filozofiadialogu,tłum.R.Kijowski,
[w:]Filozofiawspółczesna,podred.J.Tischnera,Kraków1989,s.376.Zob.także:W.Tyburski,
Ideadialoguwdziejachfilozofii…,s.18,oraz:tamże,Dialogwmyśleniuiargumentacjifilozofów,
[w:]Dialogwkulturze,podred.M.SzulakiewiczaiZ.Karpusa,Toruń2003,s.30.
15S.Awierincew,Naskrzyżowaniutradycji...,s.32–33.
16Tamże,s.33.
17Zob.T.Gadacz,HistoriafilozofiiXXIwieku.Nurty,t.2:Neokantyzm.Filozofiaegzystencji.
Filozofiadialogu,Kraków2009,s.503.
