Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Semantykaleksykalnajakodziałlingwistyki.Założeniawstępne
tymiodmiennymiperspektywamiopisujęzyka.Oceniającmodelowąre-
lacjęmiędzypoziomamiopisujęzykazperspektywyogólnejmetodologii
nauk,JózefM.Bocheńskizauważa:nStosunekpragmatycznyzakłada
semantycznyisyntaktyczny,asemantycznyzakładasyntaktyczny.(ś)
Wprzeciwieństwiedotegorelacjasyntaktycznaniezakładasemantycznej
ipragmatycznej,arelacjasemantycznadajesiębadaćbezbraniapoduwagę
pragmatycznej”(Bocheński1992,43-44).Obserwacjataznanajestrównież
lingwistycznejpraktyceanalitycznej.AleksyAwdiejew,definiującfunkcję
pragmatyczną,wskazujenanokreśloneuporządkowaniesensumającego
charakterdodatkowydosensupowiadomieniaiwyrażającegocelkomu-
nikacyjny,wktórymdanewypowiedzeniezostałoużyte”(Awdiejew1983,
53).Pomińmyzawartąwprzytoczonymcytacie,adrugorzędnązpunktu
widzenianaszychzamierzeńsugestię,iżfunkcjapragmatycznarealizujesię
wsposóbniejawny,jakosensdanyniewprost(jeszczewyraźniejtękwestię
stawiaRenataGrzegorczykowa(1989,71),rozróżniająctreśćwypowiedzi
przekazywanąsemantycznieitreśćwypowiedziprzekazywanąpragmatycz-
nie).StanowiskoAwdiejewaiwieleujęćpodobnychwprowadzająhierar-
chizacjętrzechrozróżnionychprzeznasaspektówopisujęzyka:odkrycie
celupragmatycznegomusibyćpoprzedzoneanaliząformalnejstruktury
wypowiedzeniaorazujawnieniemsemantycznychprocedurwystępujących
wtekście.Inaczejmówiąc,gramatycznaformawypowiedziczyewentualne
semantyczneoperacjewtekścieniesądziałaniamiprzypadkowymi,lecz
podporządkowująsięcelowinadrzędnemu,mianowicieprzekazaniubądź
odczytywaniuintencjiwypowiedzi.Tensposóbmyśleniaojęzykuijego
poziomachszczegółowychwpisujesięwklasycznerozróżnienieprzyjęte
wksiążceAustinaiwśródjegokontynuatorów.Kluczowydlapragmaty-
kiaktillokucyjny(Austin1962,98inast.;Searle1980;Searle1987;por.
teżZdunkiewicz2001)niemożewisiećwpróżni,leczmusibyćuzależ-
nionyodinterpretacjiaktulokucyjnego,zjegoskładowymisubaktami
fonetycznym,fatycznym(ocenałączeniajednostekzgodniezregułami
gramatycznymijęzyka)iretycznym(semantycznyireferencjalnyaspekt
wypowiedzenia).
25
