Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
1.1.KUCZĄSTKOWYMDEFINICJOMJĘZYKA
SkrótowonaszkicowanainterpretacjaaforyzmuLecapozwalanawskaza-
nietrzechmożliwychcząstkowychujęćjęzykaczyteżtrzechmożliwych
sposobówdefiniowaniajegoistoty.
Popierwsze,pojawiającesięzazwyczajwopracowaniachjęzykoznaw-
czychizwiązanezestrukturalistycznątradycjąbadawcząpostrzeganie
językatraktujegojakon(ś)zespółspołeczniewytworzonychiobowią-
zującychznakówdźwiękowych(względniewtórniepisanych)orazreguł
określającychichużycie,afunkcjonującychjakonarzędziekomunikacji
społecznej(porozumiewaniasię).Jesttowięcpewiensystemnormbędący
tworemabstrakcyjnymispołecznym”(STJ1970,271-2;por.teżm.in.Mi-
lewski1967;Łuczyński,Maćkiewicz2000iwielepodobnych).Przenosząc
niektórezabstrakcyjnychnormjęzykowychnainterpretacyjnąpłaszczyznę
konkretnegotekstu,wtymwypadkuanalizowanegoaforyzmu,można
ujawnićkilkaistotnychkonsekwencjizastosowaniaokreślonychstruktur
gramatycznychisemantycznych.Przedewszystkimużycieniefleksyjnego
czasownikatrzeba(zobligatoryjnymuzupełnieniemprzezverbumwbez-
okoliczniku),wprowadzającegopragmatycznąsytuacjękoniecznościze-
wnętrznej,tj.sytuacjiinterpersonalnej,wktórejpewienokreślonysprawca
deontyczny,posiadającylubuzurpującysobiewładzę,powodujesytuację
nakazuczyzobowiązaniadlapewnegoodbiorcydeontycznego,postulując
wykonaniepewnejczynności(Jędrzejko1988),tu:trzebakłaniaćsię.Teks-
towezastosowanieczasownikatrzebapociągazasobądalszekonsekwencje
istotnedlasensuaforyzmu.Blokowanajestpozycjapodmiotuwstruktu-
rzewypowiedzenia,askutkiemtegostajesięmożliwajegointerpretacja
wkategoriachkwantyfikacjigeneralizującej:nKAŻDYczłowiek,WSZY-
SCYludzie(awięciTY)musząniskosiękłaniaćkarłom”,cozgodnejest
zuogólniającymifunkcjamiaforyzmujakogatunku.Podobnychnorm
związanychzdoboremznakówiichłączeniawjednostkiszerszemożna
znaleźćwkrótkimtekścieaforyzmuznaczniewięcej.Jeśliograniczamysię
tutajdoświadomiewybranychzjawisk,wynikatozprzeświadczenia,iż
20
