Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Semantykaleksykalnajakodziałlingwistyki.Założeniawstępne
gwistykipoststrukturalistycznej,wtymniektórerozwiązaniapropono-
waneprzezsemantykękognitywną.Nieoznaczatobynajmniejabsolut-
negopreferowaniaparadygmatówbadawczychtejostatniej.Wydajesię,że
wielepropozycjisemantykiprzedkognitywnej,choćbyrozwiniętateoria
póljęzykowychczyewoluującateoriakonotacjisemantycznych,azatem
ujęciajęzykatradycyjniewiązanezsemantykąstrukturalnączyzniejsię
wywodzące,doskonalesięsprawdzająprzyznaczeniowychopisachjęzyka
itekstu.Cowięcej,ichzałożeniaogólnezbieżnesąniekiedyzprzesłaniami
wnowszychujęciach.JakstwierdzaElżbietaTabakowska,n[kognitywiści]
zamiastprzypisywaćsobienoweodkrycia,starająsięraczejdostarczyćspój-
nąiprzemyślanąpodstawęteoretycznądlawieluwcześniejszychintuicji,
jakiemożnaznaleźćwpracach»tradycyjnych«językoznawcówifilozofów
języka”(Tabakowska2002,37).Inawetjeśliniewszyscykognitywiściza-
akceptowalibytakiekompromisowestanowisko,toposzukiwaniaowego
nwymiaruskuteczności”wteoriachuznawanychzastarszewartejestwysiłku.
1.3.3.Semantykaleksykalnaiopisczłowieka
Jeślijęzykistotniewpływanaludzkiezachowania,nasposóbpostrzegania
świata,alerównieżujawniacałąsferęludzkichdoświadczeńzkontaktówze
światem,tomusimyzałożyć,żeodnajdziemywnimprzynajmniejsugestie
dotyczącepreferowanychpostawczyzalecanychtypówzachowań.Rozważ-
mypozorniebanalneprzykłady.Czymjestnpracowitość”?Ijakwłaściwie
należytękategorięrozumiećwświetledanychjęzykowych?Naturalnie
możnaodtworzyćobraztejkategoriipojęciowejwsposóbbezpośredni,np.
przezsporządzeniestosownejankietyiprzeprowadzeniejejwśródwybra-
nejgrupyrespondentów.Jednakniezależnieodwynikówtegotyputestów,
nierzadkoprzefiltrowanychprzezdomniemywanekryteriaświatopoglą-
dowejpoprawności,możliwejestdociekanieistotytejkategoriiwspo-
sóbpośredni,gdyużyciewyrażeniajęzykowegonastępujespontanicznie,
nieświadomieiwmniejszymstopniupoddanejestocenieintelektualnej.
33
