Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odoświadczaniusiebie-bezwiednymirefleksyjnym
ir
Dwszystkiegozewszystkim”(jakczęstokojarzącesięcechyDciepły,więc
iuczciwy”czyDPolak-romantyk”).Czyteż:nieudajenamsięabstrahować
odtreścisłowa,gdyzadaniemjestokreśleniekoloruczcionki(jakwprzy-
padkuzadańwTeścieStroopa-por.Imbir,Jarymowicz,2011).Cośmoże
sięłączyćsięwumyślenieadekwatnie,jakwprzypadkumężczyzn,których
podekscytowałwiszącymost,aekscytacjępowiązalizurokiemzalotnejko-
biety(por.Ramka1).Słowem,naszedoświadczeniekształtujenas,amy
tylkowpewnymstopniumożemybyćDkowalemswojegolosu”.
M.J.Emocjetoswoistezwierciadłozawiłościnaturyczłowieka.Studia
nademocjamisąfascynujące,aleniełatwonaichpodstawiezrozumiećjak
nadnimizapanowaćwewłasnymżyciu.OtoCacioppoiGardner(2001)
zwracająuwagę,żesrebrnimedaliściolimpijscysąmniejzadowoleniniż
medaliścibrązowi,botympierwszymbliskośćnieosiągniętegozłotabar-
dziejDpsujehumor”niżtymdrugim.Toczysiębezustannagrapomiędzy
naszymioczekiwaniamiireakcjami.Nadoczekiwaniamimożnajednak
wkońcuzapanować,alewieleaspektówreagowaniaemocjonalnegowymyka
siękontroli.
A.S.Oczywiścierozmaiteprocesyautomatyczne,którychniekontro-
lujemy,przynosząnamlicznekorzyści.Możnadonichzaliczyćbezustanne
uczeniesięmimowolne,szybkiereakcjenazagrożenie,samoczynneprzy-
wracanierównowagiorganizmuczypoczuciaszczęściaponajgorszymnawet
nieszczęściu(Czapiński,2009).
Naszczególnyrodzajkorzyści,jakiemogąwynikaćztego,cowpsychice
Ddziejesięsamo”,zwróciliuwagępsychologowiekliniczni,inicjującleczenie
choróbsomatycznychśmiechem.ChodziopozytywnyDbilansafektywny”
(Trzebińska,2012),którywchorobiejestnaogółwielceniekorzystny.Dawka
śmiechu(np.wtokuprojekcjifilmuDRejs”)możeznacząco,izkorzyścią
dlazdrowia,emocjonalnybilanspoprawić.
M.J.Kłopottylkowtym,żezmianastanuafektywnegoniezawszejest
możliwa(Plutchik,1980).Niektóreemocje(afektypierwotne)działająDho-
listycznie”,wyznaczająogólnynastrój(irytacji,niepokojuczysmutku),który
automatyczniedominujenadcałymfunkcjonowaniem(Goryńska,Ledziń-
ska,Zajenkowski,2011).Wtakichprzypadkachterapeutamusiuchwycić
moment,wktórymdziałaniedanegoafektuchoćtrochęosłabnie.Podobny
problemdotyczysytuacji,wktórychdonegocjacjizasiadająprzeciwnicyprze-
pełnieniwzajemnąwrogością.Dladoraźnegoosłabieniaemocjispecjaliści
aranżujątakiewarunki,którezłagodziłybynastroje(naprzykład,eleganckie
przyjęcieczymuzyka).Dziękitakimzabiegomuczestnicybezwiedniełagod-
nieją,awtedyłatwiejobardziejrzeczowąwymianęzdań.
19
