Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
RozdziałI.Geneza,znaczenieifunkcjeniezawisłościsędziowskiej
pozycjęmawładzasądownicza.JakpisałA.Hamilton,sądownictwo
zracjiswychfunkcjizawszebędzienajmniejniebezpiecznewzględem
prawpolitycznych.Egzekutywanietylkodzierżymieczspołeczności,
aleinadajezaszczyty.Legislatywanietylkorozporządzasakiewką,lecz
takżeustalazasadyregulująceobowiązkiiprawakażdegoobywatela.
Odmienniejudykatywaniemawpływuaninamiecz,aninasakiewkę.
Ostateczniemusibyćzależnaodpomocyramieniawykonawczegodla
skutecznościswychwyroków.Sądownictwojestnajsłabszeztrzech
działówwładzyidlategopowinnobyćnajlepiejzabezpieczoneprzed
atakami32.
Systemhamowaniawładzypowinienwynikaćzatemwprostzkonstytu-
cjiimaonnaceluzapobiegaćtyraniiorazdominacjijednejwładzynad
inną.TakimmechanizmemhamulcówjestwUSAprzyznaniePrezyden-
towiprawałaski(funkcjasądownicza)iwetaustawodawczego(funkcja
prawodawcza),mianowaniasędziów,wtymsędziówSąduNajwyższego,
odraczaniaKongresu.ZkoleiKongresowiprzyznanoprawozatwierdza-
nianominacji(funkcjawykonawcza),impeachmentuiogłaszanieamne-
stii(funkcjasądownicza)oraztzw.prawonadsakiewką.Organtenma
możliwośćograniczeniawłaściwościodwoławczejSąduNajwyższego,
określenialiczbysędziówizaproponowaniapoprawkidoKonstytucji
otreściobalającejdanąlinięorzeczniczą.SądowiNajwyższemusłuży
prawokontrolikonstytucyjnościustaw(funkcjaprawodawcza),stoi
onnastrażykonstytucyjnościdziałańwładzywykonawczejiustawo-
dawczejorazmaprawointerpretacjiustawyzasadniczej.Cosiętyczy
władzysądowniczej,towdoktrynieamerykańskiejSądNajwyższyzostał
wyposażonywtakgroźnąbroń,jakąjestintepretowanieKonstytucji
ikontrolakonstytucyjnościprawa,coniewątpliwieznaczącowzmacnia
pozycjęwładzysądowniczejwsystemietrójpodziałuwładzy33.Dzięki
mechanizmowijudicialreviewwładzasądowniczastałasięwładząrówną
władzyustawodawczejiwykonawczejichoćopiniasądunieoznacza
uchyleniaczyunieważnieniaokreślonegoaktuprawnego,ajedynie
niezastosowaniewkonkretnejsprawie,tonieulegawątpliwości,żesta-
nowiskotomabezpośrednieznaczenienietylkodlastronpostępowania,
32
Cyt.zaR.M.Małajny,Doktryna…,s.199.
33
R.M.Małajny,Doktryna…,s.280-281.
