Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Wpływdoktrynypodziałuwładzynakształtowaniesięniezawisłości...
47
trzechfunkcjipaństwowych28.Metagwarancyjnafunkcjaideinieza-
leżnościsądówrealizowaćsięmożetylkoprzyposzanowaniuzasady
praworządnościorazpodziałuwładzy29.
Teoriapodziałuwładzyulegałaewolucjiimodyfikacji.Pojawiłasięteoria
równowagi(balancedgovernment)czyteżdoktrynahamulców(checks
andbalance).Doktrynahamulcówpoleganaczęściowymrozdzieleniu
funkcjiwobrębiepodzielonejwładzy,umożliwiającymkażdemuor-
ganowipaństwowemubezpośredniesprawowanieczęściowejkontroli
nadpozostałymizapomocąodpowiednichinstrumentówprawnych.
Doktrynętęmożnatraktowaćjakoistotnyelementteoriipodziału.
Zasadapodziałuwładz,niewspartasystememhamulców,prowadzi
albodoparaliżudziałalnościaparatupaństwowego,albododominacji
jednegoorganu30.
WedługteoriiMonteskiuszadlazabezpieczeniawolnościjednostkisam
podziałwładzyniewystarczy.Należygowzwiązkuztymwzmocnić
systememhamulcówgwarantującychrównowagęwładzy.Doświad-
czenieuczy,żekażdyczłowiek,któryposiadawładzę,skłonnyjestjej
nadużyć.Celemdoktrynyhamulcówbyłowyposażenieinnychwładz
wnzdolnośćprzeszkadzania”
,np.posiadaneprzezwładzęwykonaw-
cząwobecprawodawczejprawozwoływaniaparlamentu,zamykania
iodraczania,określaniadługościsesjiorazprawowetaustawodawcze-
go.Władzaprawodawczapowinnamiećnatomiastzdolnośćbadania,
wjakisposóbprawasąwykonywane.Legislatywa,obokmożliwości
stanowieniaprawa,powinnamiećmożliwośćkontroliwykonywania
goprzezmonarchę31.
Celemdoktrynypodziałuihamowaniawładzjestdoprowadzeniedo
stworzeniamechanizmugwarancji,któryzabezpieczyprzedtyraniąido-
minacjąjednejwładzynadinnymi.Szczególniezaśwtriadziewładzsłabą
28
A.Ratajczak,Niezawisłośćsędziówiniezależnośćsądów.Rolaiznaczeniesądow-
nictwapowszechnegowPolscewlatach1918-1992,nJurysta”1993/1,s.7.
29
G.Ławnikowicz,Ideaniezawisłościsędziowskiejwporządkuprawnymimyśli
prawniczejIIRzeczypospolitej,Toruń2009,s.157;R.Piotrowski,Zagadnienie…,s.16.
30
31
R.M.Małajny,Doktryna…,s.40-43.
R.M.Małajny,Doktryna…,s.65.
