Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
przedewszystkimichorganizacjiwewnętrznejorazstosowaniaprzemocy,ukazu-
jącejpoziomdeterminacjiiskalęzaangażowaniawgłoszonąideologię.Iwreszcie,
zasięgwpływówugrupowaniaświadczyoodbiorzeideologiiwspołeczeństwie.
Tam,gdzieowetłozostałojużopisane,pozwolęsobienaskrótowe,pobieżne
naszkicowaniego.Ponieważjednakniewszystkiefragmentynmozaikipolitycznej
IIRzeczypospolitej”zostałydokładniezbadane,pojawiasiękoniecznośćdokład-
niejszegozaprezentowanianiektórych,mniejznanychugrupowańczypostaci.
Osobnyproblemstanowiącezurychronologiczne.Cezurapoczątkowa
narzucasięwsposóbnaturalny-touchwaleniekonstytucjimarcowejw1921r.,
któratworzącramyustrojuRzeczypospolitej,stawałasiępunktemodniesienia
konstruowaniaprogramówpolitycznych.Trudnonatomiastustalićjednoznacz-
niecezurękońcową.Zjednejstronylogicznebyłobyprzyjęciezatakowąroku
uchwaleniakonstytucjikwietniowej,zmieniającejgruntownieustrójpaństwa,
zarazemstanowiącejpodsumowaniepewnegoetapurozwojutendencjiantyde-
moliberalnych.Zdrugiejjednakstronydatataniejestjednakowoistotnadla
różnychnurtówpolitycznych,którerozwijałysięwedługwłasnejdynamiki.Rok
1935-rokśmierciPiłsudskiego,zapoczątkowującejdekompozycjęsanacji-ma
pierwszorzędneznaczeniedlapiłsudczyków.Dlaludowcówważniejszebyłoutwo-
rzenieStronnictwaLudowego-w1931r.,dlachadeków-prosanacyjnerozłamy
lat1931-1934,dlakonserwatystów-zjednoczenieugrupowańkonserwatywnych
w1933r.,dlanarodowców-delegalizacjaObozuWielkiejPolskiw1933r.Rok
1933marównieżznaczeniewaspekciemiędzynarodowym-torokzwycięstwa
NSDAPwNiemczech,zwycięstwa,którenadałotendencjomantydemoliberal-
nymnowądynamikę,stworzyłonowypunktodniesienia.Po1933r.pojawiłysię
wPolsceugrupowaniaojawnietotalitarnymcharakterze,takiejakNarodowo-
-SocjalistycznaPartiaRobotniczaczyRuchNarodowo-Radykalny.Powstanie
ObozuNarodowo-Radykalnegow1934r.zapoczątkowałowruchunarodowym
nowycyklrozwojowy,któregoopisanieniemieścisięwramachtejpracy
4
.Dlatego
zdecydowałem,bydocezurykońcowejpodejśćelastycznie,różnicującjąwzależ-
nościodomawianegonurtupolitycznego.
11
Bazaźródłowailiteraturaprzedmiotu
Zasadniczyzrąbbadanychźródełstanowiąróżnegotyputekstyideowo-
-teoretyczneipublicystyczno-propagandowe.Ichdobóruwarunkowanybył
strukturąideipolitycznych,wktórejzaobserwowaćmożnaszczególnąhierarchię
4B.Grott:Nacjonalizmchrześcijański.Myślspołeczno-państwowaformacjinarodowo-
-katolickiejwDrugiejRzeczypospolitej.Kraków1991,s.239-260.
