Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
StanisławaSierpowskiego,AdamaWielomskiego(bywymienićtylkopolskichauto-
rów).Istotnymuzupełnieniemprzywołanychpozycjibyłypublikacjepoświęcone
organizacjomspołecznym,takimjakzwiązkizawodowe,ruchkombatancki(Marek
Jabłonowski,ElżbietaKossewska)czymasoneria(LeonChajn,LudwikHass),choć
tunierazpomijanopolityczneaspektyichdziałalności.Przydatneinformacje
odnaleźćmożnateżwpublikacjachnapozórbardzoodległychodtematuniniejszej
rozprawy(np.wpracachZdzisławaHierowskiegoożyciuliterackimnaŚląsku).
Strukturapracy
Dozaprezentowaniazagadnieniazastosowanymógłbyćdwojakiukład:albo
chronologiczny(zwyraźnącezurązamachumajowego),alborzeczowy,obejmujący
analizękoncepcjiideowo-programowychposzczególnychruchów.Zdecydowałem
sięprzyjąćdrugiwariant,gdyżwprawdzienarażaonnasnanużącepowtórzenia
wprzypadkupodobnychprogramów,alejestlogicznywobecsygnalizowanego
wcześniejzjawiskaswoistegorozwojuróżnychnurtówideowo-politycznych.Takie
ujęciezarazempozwalanabardziejprecyzyjnąprezentacjępostulatówreformy
ustrojuiichideologicznegouzasadnienia.Podkreślićtutrzebakoniecznośćrozpa-
trywaniazosobnanawetbardzodrobnychgrupek,gdyżwprzeciwnymrazieobraz
jawiłsiębędzieniespójnyipełensprzeczności.Zewzględunaniejednorodność
obozówpolitycznychniemożnaograniczaćsiędozbadaniagłównegonurtu,lecz
wartoprzyjrzećsięteżkoncepcjomfrakcjiwstosunkudoniegonperyferyjnych”
-właśnietamnajbujniejrozwijałysięekstremistyczneidee.
Rozdział1.poświęconyjestkwestiomterminologicznym.Określamwnim
aparatpojęciowyużywanywtejpracy.Wrozdziale2.opisujępodłoże,zktórego
wdwudziestoleciuwyrastałytendencjeautorytarne,czylitradycjekrytykidemo-
kracjiwpolskiejmyślipolitycznej.Kolejnerozdziałyprezentująantydemoliberalne
koncepcjefaszystówlat20.,konserwatystów,endeków,chadeków,piłsudczyków,
narodowychrobotników,ludowcówimarksistów,atakżeezoteryków,panslawi-
stów,eugeników,technokratów,kombatantówiwreszcienarodowychradykałów
zpoczątkulat30.
Dysproporcjewobjętościposzczególnychrozdziałówwynikajązfaktu,że
ichrozmiarysąproporcjonalnedowagiopisywanegonurtuczyugrupowania.
Oczywiście,możnapostawićzarzut,żenieproporcjonalniedużomiejscapoświę-
camgrupkommikroskopijnymlubzgołaindywidualnymprojektom,pamiętać
jednaknależy,żedlabadaczaideioryginalnośćkoncepcjiliczysiębardziejniźli
ichpopularność.Najwięcejuwagipoświęcamwłaśnietendencjomnajbardziej
skrajnym,najdobitniejartykułującymsprzeciwwobecdemokracji,anienajbar-
dziejrozpowszechnionym.
