Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Romantyzm
takżezniesieniewłasnościprywatnejikierowanieprzezpaństworozwojem
gospodarczym
20.
WtymsamymkierunkuposzedłAdamGurowski,skądinądreprezentujący
przeciwstawnybiegunpolityczny.Głosiłpochwałęrosyjskiejautokracjiopartej
nawspólnociegminnejjakonarzędziarozwoju,anietrwania.Jegozdaniem:
nPaństwo,którepotrafipochłaniaćindywidualności-choćczęstowynikająstąd
bolesnestarcia-działawedługjednegoznajwiększychprawstworzenia[ł].
Hierarchia,celidyscyplinasąpodstawowymiwarunkamipolitycznegowzrostu,
tworząjednązdrógprowadzącychdojedności”21.
NajbardziejoryginalnyprojektustrojowyprzedstawiłJózefM.Hoene-
-Wroński.Punktemwyjściabyładlaniegokoniecznośćprzezwyciężeniajedno-
stronnościprawicyilewicypoprzezichsyntezę.Wjegokoncepcjidwadotych-
czasowetypyludzkichorganizacji:prawna(państwo)ietyczna(Kościół)powinny
zostaćuzupełnionerozumowąUniąAbsolutną,którabędzieichzwieńczeniem.
Zreformowanemiałybyćteżustrojepaństw.OddajmygłoswrońskiścieJerzemu
Braunowi:nWrońskistwierdza,żetradycyjnyukładtrzechwładzpaństwowych
Monteskiuszajestbłędny,albowiembraktamjednejjeszcze,czwartejwładzy,bez
którejideałpaństwadoskonałegoniedasięosiągnąć.[ł]CiałoKierownicze,ta
czwartawładzapolityczna,winnowprowadzićharmonięicelowąkoordynacjędo
współpracytrzechinnychwładz,winnobyćczynnikiemrównowagitegotrójkąta,
wciążsięzmieniającegowchwiejnąwagę.CiałoKierownicze,pozbawionewszel-
kiejwładzywykonawczejczyustawodawczej,matylkoopracowywaćwszystkie
sprawypodkątemwidzeniaczystegorozumuipoddawaćjepodrozwagęinnym
czynnikom”
22
.ZdaniemJ.M.Hoene-Wrońskiegoprzykłademnrząduantynomial-
nego”byłreżimbonapartystowski23.
Echaideiromantycznychdługopobrzmiewaływpolskiejmyślipolitycznej.
BezpośrednimichspadkobiercąbyłStanisławWyspiański.UschyłkuIIRze-
czypospolitejnałamachnMerkuryuszaPolskiegoOrdynaryjnego”zwracano
uwagę-czyniłtoprawdopodobnieJerzyBraun-naantydemokratycznewątki
wtwórczościStanisławaWyspiańskiego.nWyspiańskiczułjużbankructwocałej
parlamentarnejdemokracji,opartejnafałszumasońskimo»umowiespołecznej«
io»wolności,równościibraterstwie«”.Autorjakodowódtejtezyprzytoczyłcytaty
zWyzwolenia.BohatertegodramatuKonradwypowiedziałsłowatakchętnie
33
20Sz.Dyksztajn,W.Narkiewicz-Jodko:Polskisocyalizmutopijnynaemigracyi.(Dwieroz-
prawy).Kraków[b.r.w.],s.27-29;S.Kalembka:Wielkaemigracjał,s.229-230.
21A.Nowak:Międzycaremarewolucją.StudiumpolitycznejwyobraźniipostawWielkiej
EmigracjiwobecRosji1831-1849.Warszawa1994,s.227,230-231;J.Garewicz:Gracz.nResPub-
lica”1988,nr5.
22J.Braun:Hoene-WrońskiaPolskawspółczesna.Onowyładmoralnywświeciecywilizowa-
nym.[OśrodekMyśliPolitycznej].http://www.omp.org.pl/index.php?module=subjects&func=v
iewpage&pageid=646[datadostępu:12XII2009].
23P.Chmielowski:Historyaliteraturypolskiej.T.4.Warszawa1900,s.9-10.
