Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nierealne.Aczy„brzmią”smakowicie?Niekoniecznie,przynajmniejniedlawspółczesnegoczłowieka.Zresztąiówcześniludziemiewalidośćtej
przesady,coukazałHoracywsatyrzenaucztęwydanąprzezsnobaikrezusaNazydiena:„Bomy,gminprosty,jemymuszle,ryby,ptaki,/Ale
wkażdejpotrawiezgołainnesmaki”.Itochybabędzienajlepszepodsumowaniecałegowywodu–jedzmyróżnorodnieismacznie,inspirującsię
prostąizdrowąkuchniąminionychepok.
RzymskarodzinawczasieucztynafreskuzPompejów.
WikimediaCommons/AndrewDalby.
1Cytatyzawydaniem:LucjuszAnneusSeneka,ListymoralnedoLucyliusza(wybór)orazKsięgaosposobachnaprzypadki,tłum.iwstępM.Olszowski,Warszawa-Kraków1922.
2Cytatyzawydaniem:QuintusHoratiusFlaccus,WybórPoezyj–IISatyryilisty,tłum.J.Czubek,Kraków1924.
3M.Kokoszko,K.Jagusiak,Z.Rzeźnicka,DietetykaisztukakulinarnaantykuiwczesnegoBizancjum(II–VIIw.),cz.I:Zbożaiproduktyzbożowewźródłachmedycznychantykuiwczesnego
Bizancjum(II–VIIw.),Łódź2014,s.34.
4TitusMacciusPlautus,Komedie,tłum.,wstępistreszczeniaG.Przychocki,t.2,Kraków1934,s.306.
5P.Nowakowski,Architekturaiergonomiakuchnidomowychnatleewolucjizwyczajówkulinarnych,Wrocław2015,s.62.
6Cytatyzawydaniem:MarekPorcjuszKaton,Ogospodarstwierolnym,tłum.,wstępikomentarzeI.Mikołajczyk,Toruń2009.
7Por.P.Berdowski,PrzysmakiKatona,czylionajstarszychprzepisachkulinarnychRzymian,„NowyFilomata”1998,nr3,s.163–184.
8Por.Z.Rzeźnicka,RolamięsawdieciewokresiepomiędzyIIaVIIw.wświetleźródełmedycznych[w:]DietetykaisztukakulinarnaantykuiwczesnegoBizancjum(II–VIIw.),cz.2:Pokarm
dlaciałaiducha,Łódź2014,s.213–427.
9D.Matz,DailyLifeofTheAncientRomans,London2002,s.23.
10Wszystkieinformacjeicytatyzawydaniempolskim:Apicjusz,Osztucekulinarnejksiągdziesięć,tekst,tłum.ikomentarzI.MikołajczykiS.Wyszomirski,Toruń2012.Dlawygodybędęsię
posługiwaćoryginalnymtytułemdzieła.Przepisnapuréezseleraznaleźćmożnanas.75.
11Por.M.Kokoszko,Ł.Erlich,RolamięsawdieciepóźnegoantykuiwczesnegoBizancjumnapodstawiewybranychźródełliterackich,cz.2:Dziczyzna,podrobyiwyroby
wędliniarskie,„PiotrkowskieZeszytyHistoryczne”2011,t.12,cz.2,s.155–177.
12Cytatyzawydaniem:K.PliniuszaStarszegoHistoryinaturalnejksiągXXXVII=C.PliniiSecundiHistoriaenaturalislibriXXXVII,t.3,ks.7–9,oprac.J.Łukaszewicz,Poznań1845.
13Apicjusz,dz.cyt.,s.193.
14Cytatyzawydaniem:M.WaleryusaMarcyalisaepigramówksiągXII,tłum.J.Czubek,Kraków1908.
15Sławniludzieionychporównania.Plutarchadziełohistoryczne,moralneifilozoficzne,tłum.F.N.Golański,t.4,Wilno1805,s.160.
16Cytatyzawydaniem:MarekTuliuszCyceron,Listy,[online]http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20cyceron%20marek%20tuliusz%20-%20listy.pdf[dostęp:01.12.2019].
17Apicjusz,dz.cyt.,s.251inastępne.
18J.P.Alcock,FoodintheAncientWorld,London2006,s.82.
19Apicjusz,Osztucekulinarnejksiągdziesięć,tekst,tłum.ikomentarzI.MikołajczykiS.Wyszomirski,Toruń2012,s.15.
20Tamże,s.183.
21Szerzejnatematpodrobówwdiecieludziantyku:Z.Rzeźnicka,RolamięsawdieciewokresiepomiędzyIIaVIIw.wświetleźródełmedycznych[w:]Dietetykaisztukakulinarnaantyku
iwczesnegoBizancjum(II–VIIw.),cz.2:Pokarmdlaciałaiducha,Łódź2014,s.376–426.
22D.Matz,DailyLifeofTheAncientRomans,London2002,s.23.
23L.Winniczuk,Ucztyustarożytnych,„Filomata”1934,nr60,s.388.
24Gośćwyróżnionyzajmowałmiejscenalectusmedius,gospodarz–nalectusimus:zajmowaliwięcmiejscawnastępującejkolejności:1.Fundaniusz,2.Wiskus,3.Wariusz,4.Balatro,
5.Wibidiusz,6.Mecenas,7.Nomentanus,8.Nasidienus(gospodarz),9.Porcjusz(ostatniemiejsce).
25L.Winniczuk,Ucztyustarożytnych,dz.cyt.,s.389–390.
26Wartopodkreślić,żetowłaśnieniewolnicyisłużbawykonywaliwiększośćpracyzwiązanejzprzygotowaniemipodaniemposiłku:robilizakupynatargu,gotowali,serwowaliisprzątali
podomownikachigościach.Żonycozamożniejszychobywateliniehańbiłysiętak„brudnymi”czynnościami,zadowalającsięnaprzykładtkaniem(Por.L.Winniczuk,Kobietawdawnym
Rzymie,„Filomata”1929,nr6,s.28).
27L.Winniczuk,Ucztyustarożytnych,dz.cyt.,s.393.
28GajusSwetoniuszTrankwillus,ŻywotyCezarów,ks.II:BoskiAugust,[online]http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20trankwillus%20gajusz%20swetoniusz%20-
%202.%20%e5%bbywoty%20cezar%e3%b3w%20-boski%20august.pdf[dostęp:01.12.2019].
29GajusSwetoniuszTrankwillus,ŻywotyCezarów,ks.III:Tyberiusz,[online]http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20trankwillus%20gajusz%20swetoniusz%20-
%203.%20%e5%bbywoty%20cezar%e3%b3w%20-%20tybe.pdf[dostęp:01.12.2019].
30GajusSwetoniuszTrankwillus,ŻywotyCezarów,ks.IV:GajusKaligula,[online]http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20trankwillus%20gajusz%20swetoniusz%20-
%204.%20%e5%bbywoty%20cezar%e3%b3w%20-%20gaju.pdf[dostęp:01.12.2019].
31GajusSwetoniuszTrankwillus,ŻywotyCezarów,ks.V:BoskiKlaudiusz,[online]http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20trankwillus%20gajusz%20swetoniusz%20-
%206.%20%e5%bbywoty%20cezar%e3%b3w%20-boski%20klaudiusz.pdf[dostęp:01.12.2019].
32GajusSwetoniuszTrankwillus,ŻywotyCezarów,ks.VI:Neron,[online]http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20trankwillus%20gajusz%20swetoniusz%20-
%205.%20%e5%bbywoty%20cezar%e3%b3w%20-neron.pdf[dostęp:01.12.2019].
33P.Nowakowski,Architekturaiergonomiakuchnidomowychnatleewolucjizwyczajówkulinarnych,Wrocław2015,s.65.
