Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Patrycjatkontraplebs,czyliposiłkiporzymsku
Wyobraźsobie,drogiCzytelniku,żeprzenosiszsięwczasiedoImperiumRzymskiegozprzełomuIstuleciaprzedChrystusem.Wzależnościodtego,
naktórymszczebludrabinysięznajdujesz,Twojecodzienneżycie,wtymrównieżto,coijakjadasz,wyglądazupełnieinaczej.
Jeślimaszszczęścieiprzyszedłeśnaświatwrodziniepatrycjuszy,tonależyszdomniejszościuprzywilejowanychobywateli,którychstaćnażycie
wluksusie.Wrazzrodzinąmieszkaszwdużejposiadłości,maszdodyspozycjikuchnię,wktórejsłużbaprzygotowujeciposiłki,aniewolnicyusługująprzy
stole.Jadaszwewłasnejjadalni,anatwoimstolecodzienniepojawiająsięmięso,ryby,sery,daniazdodatkiemsosugarumiimportowanychprzypraw,
owoce,winosłodzonemiodem,słodkieprzysmaki.Staćcięnato,bysprowadzaćproduktyzodległychregionów,anawetodległychkrajów–kukurydzę
zKampanii,winozFalerny,olejifigizLacjum,miódzTarentu,arybyzTybru.Posiłkispożywaszwdomulubwgronierówniewysokourodzonychprzyjaciół,
wichposiadłościach,wodpowiedniejoprawie.
Jeślimaszpechaiprzyszedłeśnaświatwrodzinieplebejuszy,ubogichrolnikówczywyzwoleńców,oluksusowymżyciupatrycjatumogłeśsłyszećjedynie
zopowieści.Prawdopodobniemieszkaszwrzymskichslumsach,wbylejakskleconejzodpadówchaciebezkuchni,aprzyodrobinieszczęścia
–wwielopiętrowymbudynkuzwanyminsulae(wyspa),nieustanniegrożącymzawaleniemlubspłonięciem.Jadaszpapkizbożowe,chlebrozdawanybiedocie
zadarmo(raczejniestaćcięnapiec,bywypiekaćchlebsamemu),czasemresztkizrybużywanychdoprzyrządzaniagarum,ajeślisłużyszwzamożnym
domu,możeczasemdostanącisięjakieśochłapyzpańskiegostołu.Jeślijesteśniewolnikiemudobregopana,możeszliczyćmiesięczniena20–30kgzboża,
półkwartyoliwy,półfuntasoli,adotegooliwki,piklowaneryby,ocetczysuszoneowoce,anawetkiepskiejjakościwino.Jeślitrafisznazłegopana,będziesz
pracowałponadsiły,niedojadając,ajeślijakimścudemdożyjeszzaawansowanegowieku–panzoszczędnościzagłodzicięnaśmierć.
…alboucztagodnaCezara
Obecniemożesięwydawać,żeokrescesarstwabyłepokąrozpustyifolgowaniawszelkimprzyjemnościomzmysłowym,zrozkoszamistołunaczele,
leczniewszyscycesarzebyliżarłokami.SwetoniuszpiszenaprzykładoBoskimAuguście,że„poprzestawałnamałymiodżywiałsięprawie
gminnie”,jadając„chlebpośledni,drobnerybki,serkrowiwyciskanywręku,świeżefigizgatunkuowocującegodwukrotniewciąguroku”(Ks.II,
76)28.Tyberiuszzkolei,„chcącoszczędnośćobywatelskąpoprzećtakżeprzykładem,samwczasieuroczystychprzyjęćczęstokazałpodawaćpotrawy
wczorajszeinapoczęte,choćbyowąpołowędzika,zapewniając,żeposiadaonatesamezalety,cocałydzik”(Ks.III,34)29.Byliibardziejrozrzutni,
naczelezniesławnymKaligulą,którywciągutrzechlatpanowaniaroztrwoniłogromnyskarbTyberiusza.JakpodajeSwetoniusz,Kaligulawymyślał
„najdziwaczniejszerodzajepotrawiposiłków”,abiesiadnikomprzyswoimstole„kładłchlebizakąskizezłota,powtarzając,żealbomusibyćsknerą,
alboCezarem”(Ks.IV,37)30.
OgromnymżarłokiembyłKlaudiusz,który„Nigdywcześniejnieopuściłjadalni,ażprzejedzonyiprzepity.Gdyzarazpoposiłkuzasypiał
zotwartymiustami,leżącnawznak,wkładanomudoustpodczassnupiórko,abyulżyćżołądkowi”(Ks.V,33)31.Urządzałonucztynakilkasetosób
iponoćchodziłomupogłowiewydanierozporządzeniapozwalającegonabekanieipuszczaniebąkówwtrakcieuczt,gdydowiedziałsię,żejakiś
biesiadnikzachorowałzpowoduichwstydliwegozatrzymywania.ZkoleiNeronmiałwzwyczajuoczyszczaćorganizmlewatywąiwymiotami,ado
tego:
Ucztyzaczynającesięwpołudnieprzeciągałażdopółnocy,częstosięodświeżającciepłąkąpieląwbasenie,awleciekąpieląwśniegu.Niekiedyspożywałobiad
wmiejscachpublicznych,czytonabasenienaumachii,zastrzeżonymdojegowyłącznegoużytku,czynaPoluMarsowym,czywCyrkuWielkimwśródusłużnegogrona
ulicznicifletnistekzcałejstolicy.IlekroćpłynąłTybremdoOstiialboprzepływałnastatkuobokzatokiBaje,przygotowywanonawybrzeżumorzalubnadrzekąoberże,
wktórychpodawałydostołuorazzałatwiałysprawyhandlowedamyrzymskie,przebranezaszynkarkiizbrzeguzapraszającegodowylądowania.Samwpraszałsię
naucztydoswychprzyjaciół.Jedenznichwydałczterymilionysestercjinaucztęzdiademami,drugiowielewięcejnafestynróżany(Ks.VI,27)32.
RzymskaucztanaobrazieRobertaBompianiego,XIXwiek.
WikimediaCommons/BotMultichill.
DotegoNeronlubowałsięwtruciznach,którymiszafowałnaprawoilewo,pozbywającsiękażdego,ktostałmunadrodzealbowjakikolwieksposób
sięnaraził–począwszyodstryjecznegodziadkaizarazemojczyma,Klaudiusza,któryzmarłpozjedzeniuzatrutychborowików.
