Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
–I–
ZKaliguląprzystole,czylijedz,mordujikochajsię
Uśmierzeniegłodukosztujeniewiele–
znacznychnakładówwymaga
jenowybredność.
—SENEKA
Rozmyślającotym,jakstarożytnijadaliposiłki,mamyprzedoczymaobrazbiesiadygodnejsybarytów,naktórejgościepolegująnakanapach,
napychającwydatnebrzuchy,aniewolnicydolewająimwinadopucharów.Ichoćwtypowejrzymskiejrodziniejadanoprostoiskromnie,różnice
społecznezwiązanezpochodzeniem,wykształceniemczypełnionąfunkcjąbyłybardzowidoczne.Powstałaprzepaśćmiędzynajlepiejsytuowanymi
iuboższymi,widocznajużpodkoniecokresurepubliki,awczasachpryncypatuicesarstwazarysowanajeszczesilniej.Bywało,żerobionokariery
wwielkimstylu–wyzwoleńcywindowalisiędziękibogactwu,abogaczepopadaliwruinę.Wszystkotoodbijałosięoczywiścienasposobieżycia
Rzymian,awięcinatym,coijakjadali.
(Nie)zdrowadietaśródziemnomorska
Soląwokustarożytnychmedyków,filozofówisatyrykówbyłoszerzącesięwśródwyższychwarstwnieumiarkowanie,które–jakwiemyidzisiaj–
potrafizepsućnawetnajzdrowszemenu.Aniargumentyzdrowotne,anietycznenieprzemawiałyjednakdoówczesnychżarłoków,którychtak
piętnowałSeneka:
Wółledwiekilkorgastajańpastwiskamazadość…jednapuszczalicznymsłoniomwystarcza:człowiek–inamorzuinaziemiżertwyszuka…Cóżwięc?Takiż
nienasyconyżołądeknamdałoprzyrodzenie.Takiezarazemniewielkieciałodawszy,żenajogromniejszychinajżarłoczniejszychzwierzątłakomstwoprzemagamy?[…]
Niełaknieniebrzuchanaszegonamdrogowychodzi,alegrymasy.Tychtedy,jakopowiadaSalustjusz,brzuchowipowolnychdozwierzątrzęduliczmy,niedoludzi[…]
(List60,Ks.VI,8)1.
Winnymliściefilozofkrytykujeczęstąpraktykęzaradzaniadolegliwościompoobżarstwiepoprzezprowokowaniewymiotówwimięzasadyvomunt
utedant,eduntutvomant(zwymiotuj,byzjeść,jedz,bywymiotować):„Ówobjadasię,więcej,niźlizmieści–izniezmiernemłakomstwem
napakowujerozepchanyżołąd,odwykłyjużnawetodpowinnościżołądka–byzwiększymusiłkiemwszystkowyładować,niżnaładował”(List47,
Ks.V,6).Nielepiejbyłobyzatemjeśćumiarkowanieitymsamymunikaćkoniecznościradzeniasobiezprzejedzeniem?Cóż,możeilepiej,ale
przecieżtrzebabyłopokazać,nacopozwalałazasobnakiesa.TakąpostawęwyśmiewałHoracywSatyrach:
Terazumiarkowaniajakiesąpożytki,
Posłuchaj.Zdróweśnaprzód.Wiesz,żemieszanina
Potrawszkodziżołądkom,żejednajedyna
Służyzdrowiupotrawa;gdyzmieszaszprzysmaki,
Pieczoneismażone,zdrozdamiślimaki,
Słodyczwżółćsięobróci,flegmauporczywa
Rozruchsprawiwżołądku.Patrz:ten,ówsięzrywa,
Całyblady,odstołu.Grzechkocisiędalej
Inazajutrzciężaremnaumysłsięzwali,
