Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
Ztychsamychpowodówdziałalnośćorganizacjicharytatywnychuległa
znaczącemuograniczeniu.Opierającsięjedynienadobrowolnychdatkachlu-
dzi,którzysamibyliwpotrzebielubpoprostubalisięowłasnąprzyszłość,
niemogłyoneliczyćnazbytniąskutecznośćkampaniizbieraniafunduszy.
Możnatumówićzarównookryzysiewspółczucia2,jakiokryzysiecałego
systemu,który(takjaktoprzewidywalidziałaczespołecznijużpodkoniec
XIXw.3)musiałwkońcunastąpić:badcharitydrivesoutgoodcharity,czylizła
(raczejniewłaściwa,szkodliwa)dobroczynnośćwypychatędobrą.Zasada,
którejskutkiodczuwanozbytboleśnie,wedługktórejpotrzebnybyłscentra-
lizowanysystem4,korzystającyznajlepszychdoświadczeńimetodnaukowych,
wypracowanychprzezprywatneorganizacjeifundacje,któryzdominowałby
rozdawnictwowcelustworzeniaidealniefunkcjonującejmaszynynapoziomie
federalnymznieograniczonymizasobamiimożliwościami.
ChcianonatomiastuniknąćXIX-wiecznegomodelupomocydobroczynnej,
którybyłwwiększościniezorganizowanyibardzonieefektywny,Dopartyna
zbieraniuplonówręcznie,jedenowocpodrugim”5.WiekXX,przynosząc
zmianyspołeczneimnożącproblemy,zktóryminależałosięuporać,wymagał
lepszychrozwiązań.CytujączaRayemBakerem,znanymreporteremzajmu-
jącymsięproblemamispołecznymi,Dpotrzebnabyłamaszyna,któramogłaby
odrazuprzebrnąćprzezcałysad”6.
Wyłaniałsięproblem,wjakimstopniupowinnatobyćpomocprywatna,
awjakimpubliczna,czyigdzieistniejegranica,iczywogólejestpotrzebna?
Czypaństwoopiekuńczepozostawimiejscedladziałalnościprywatnej,czy
możliwejestwspółdziałanie,amożedofinansowywanieprzezwładzetychże
organizacji?Czynegatywnaczęstokroćocenafundacjifilantropijnychpozwo-
linawspółpracęiwykorzystaniewynikówbadańnadbolączkamisystemu
społecznego,prowadzonychprzezwielelat?
Wyraźnieobawianosiępodejmowaniajakichkolwiekradykalnychkroków.
Wrazzeskalacjąkryzysurozwiązania,którenależałopodjąć,musiałybyćbar-
2M.Olasky,TheTragedyofAmericanCompassion,WashingtonDC1992.
3StantonCoit,działaczCharityOrganizationSociety(COS),przekonywał,żeDwynikipra-
cyCOS-umogą,wciągujednegookresuniezwykłegokryzysu,uleccałkowitemuzniweczeniu,
przezsentymentalistówi[ł]ogłoszeniaprasowe[ozbiórkachfunduszy]dlaulżeniabiednym”;
DTheForum”17,1894(V),za:M.Olasky,op.cit.,s.127.
4OpołączeniewysiłkówstarałysięCOS,zob.F.D.Watson,TheCharityOrganizationMove-
mentintheUnitedStates.AStudyinAmericanPhilanthopy,NewYork1922;H.S.Gurteen,Handbook
ofCharityOrganization,Buffalo-NewYork1882,aleiorganizacjewgranicachjednegomiasta,
np.NewYorkBureauofCharities,któregocelembyłom.in.prowadzeniecentralnegorejestru
osóbotrzymującychpomoc,tworzenieraportównatematnajskuteczniejszychmetodtestowania
iweryfikacjiaplikantóworazkierowanieichdowłaściwychagencji,najbardziejodpowiadających
ichpotrzebom.Zob.D.Schneider,A.Deutsch,TheHistoryofPublicWelfareinNewYorkState1867-
-1940,MontclairNJ1969,s.37.Choćbiurodziałałozaledwie2lata,zdołałostworzyćspisponad
190organizacjispołecznychwNowymJorkuiok.14tys.odbiorcówpomocybezpośredniej.
5JaknazwałtoJerryMcAuley,założycielMisjiwNowymJorku;M.Olasky,op.cit.,s.118.
6R.S.Baker,TheSpiritualUnrest,NewYork1910,s.159,za:M.Olasky,op.cit.,s.118.
