Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
Częśćwprowadzająca:GalicjawAustrii
zcentrumnadDunajemodegrałoważnąlubbardzoważnąrolęformacyjną.
JakdlaprzywołanegowcześniejStanisławaFałatancoś”znaczyłWiedeń,tak
dlanichncoś”znaczyłoimperium,nawetgdystraciłorealnośćgeopolityczną.
ROZDZIAŁIV
.
Triumfzasadynarodowej
Identyfikacjazokreślonąwspólnotąnarodową-wprawdziedośćpóźno,
alejednakwyraźnie-zdominowałainneformyidentyfikacjipewnejliczby
Galicjan:ztym,colokalne,regionalneiimperialne.Jakwspominałam,mogła
onatowarzyszyćzwiązkomzprowincjąlubdynastiąHabsburgówiichpań-
stwem,zczasemjednakwydawałasięcorazbardziejsprzecznaztymizwiąz-
kami,aostateczniedlaczęściGalicjanokazałasięzniminiedopogodzenia.
Swoimprzedstawicielompozwalałaniekiedynaaliansezreprezentantami
innejidentyfikacjinarodowej,aleczęściejskazywałaichnakonfliktztymi
drugimi,zupływemdekadcorazgwałtowniejszy.WGalicjimiałatrzygłówne
warianty:polski,ukraińskiiżydowski.
Grospamiętnikarskichiepistolograficznychopisówimperiumhabsbur-
skiego,którewyszłyspodpiórPolaków,pochodzizokresuautonomiigali-
cyjskiejiwzwiązkuztowarzyszącymijejokolicznościamikierujepodadre-
semAustro-Węgierciepłesłowa.Należypamiętać,żewcałejpierwszejepoce
ustrojowejGalicji-epoceabsolutyzmu(1772-1848)-orazwczęścidrugiej
epoki-konstytucjonalizmu(1848-1914)161-nastrojePolakówwprowin-
cjiorazobrazzaborcybyłyinne.Austriaprowadziławstosunkudoregionu
politykę,którejZbigniewFrasniewahasięnazwaćkolonialną162,nastawioną
naściągnięciewysokichpodatkówipobórrosnącejliczbyrekrutówdoarmii
cesarskiej.Wurzędzie,wszkoleludowej,wgimnazjuminauniwersytecie-
wszędziebyliniemieccybiuraliściinauczyciele,wszędziesprawiającytrudności
językilekceważącystosunekdopolskości.Łazugatwierdzi,żeprocesprzejścia
galicyjskichPolakówodkontestacjidoakomodacjirozpocząłsiępoWiośnie
Ludów163.Zdrugiejstrony,wlatachpięćdziesiątychgermanizacjauległanasi-
leniu,wmiastachiwsiachGalicjiżyłosiębardzociężko,Austrianadal
161TakiegopodziałudziejówGalicjinaepokiprawno-ustrojowedokonałS.Grodziski;
por.tegoż,ZarysustrojupolitycznegoGalicji,w:Historiaipolityka...,s.17-31;tegoż,Historia
ustrojuspołeczno-politycznegoGalicji...,s.128-133.
162Z.Fras,dz.cyt.,s.6,72,188.
163W.Łazuga,Kalkulować…,s.30.
