Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Częśćwprowadzająca:GalicjawAustrii
teżnienaturalnośćiniehistorycznośćGalicji:pisaliotymm.in.Maurycy
Dzieduszycki5orazIwanFranko6,choćwXIXw.,kiedyformułowaliswoje
obserwacje,Galicjazdążyłajużstaćsięczymśoczywistym,nietylkodla
Galicjan.Uzaraniaswychdziejów,nakreślonanamapiejakokawałektery-
toriumipomyślanajakojednostkaadministracyjnapodhabsburskimpanowa-
niem,byławszelakozaledwiezarysem,wstępnymkształtemczegoś,codopiero
miałosięstaćokreślonąformąiformułągeopolitycznąwramachAustrii.
Galicjastanowiładyskursywnewyzwanie:jakusensownić,jakwstrzyknąćznacze-
niewnagleniezaprzeczalnykonturgeopolityczny.Całypierwszyokresistnienia
Galicji,międzylatamisiedemdziesiątymiadziewięćdziesiątymiXVIIIwieku,czyli
okreszaborówPolski,stanowiłczasnieustannychmanewrówdyskursywnych,które
służyłyutwierdzeniuprowincjinamapieEuropy.Zrodzonajakowymysłimperial-
nejwyobraźniHabsburgów,Galicjazostałaprzerobionanawiarygodnącałostkę
prowincjonalną,którejreprezentacjekulturowepotwierdzałyrealnośćterytorialną7.
WspomnianeprzezWolfausensownianieimanewrydyskursywnemożna
tłumaczyćjakoAndersonowskiekreowanieznaczeń-wtymprzypadkuzna-
czeńprowincji,którejaktzałożycielskistanowiłododaniewyabstrahowanej
zkontekstuhistorycznegonazwydoskrawkaziemiodośćprzypadkowej
rozciągłości8.AutorWspólnotwyobrażonychpodkreśla,żeabyzaobserwować
procesprzeobrażaniasięjednostekadministracyjnychwojczyzny,należyzwró-
cićuwagęnasposoby,wjakieorganizacjeadministracyjnetworząichsensy9.
WprzypadkuGalicjisposobyowedoprowadziłydotego,żenbezprecedensowy
5Por.Z.Fras,Galicja,Wrocław2003,s.89.
6Por.J.Hrycak,ByćzGalicji-cotoznaczy.Sprawapogranicza,nMiędzynarodoweCen-
trumKultury”2002,nr11,s.12.
7L.Wolf,InventingGalicia...,s.818.
8StanisławGrodziskipodaje,żekiedyw1772r.wojskaaustriackiezajmowałytereny
Rzeczpospolitej,miałymglistepojęcieotym,jakdalekonawschódpowinnysięposunąć.
Wukładzierozbiorowympodpisanymprzeztrzymocarstwazaborczegranicęmiędzyzaborem
austriackimarosyjskimwyznaczonotylkowprzybliżeniu,nanieistniejącejrzecenPodhorce”
(którąidentyfikowanoniezmiejscowościąnależącąwowymczasiedorodzinyRzewuskich,ale
najprawdopodobniejzrzekąSeret).Dowódcywojskowi,niemogącznaleźćrzekiotejnazwie,
zatrzymaliodziałydopieronaZbruczu.Wtensposóbzajęliznaczniewięcejterytorium,niż
wynikałotoztraktaturozbiorowego,i-dodam-niezamierzeniewyznaczylijednąznaj-
trwalszych(jaksięokazało)liniipodziałówkulturowychwEuropieŚrodkowo-Wschodniej;
por.tegoż,Historiaustrojuspołeczno-politycznegoGalicji1772-1918,Wrocław1971,s.26-27.
Natemattrwałościikonsekwencjipolityczno-społeczno-kulturowychwspomnianegopodziału
por.m.in.M.Riabczuk,OdMałorosjidoUkrainy,wstępioprac.B.Berdychowska,przeł.
O.Hnatiuk,K.Kotyńska,Kraków2002;tegoż,DwieUkrainy,przeł.zjęz.ukr.M.Dyhasiin.,
przeł.zjęz.ang.W.Stanisławski,przeł.zjęz.fr.E.Gołąb-Nowakowska,Wrocław2004.
9Por.B.Anderson,Wspólnotywyobrażone.Rozważaniaoźródłachirozprzestrzenianiu
sięnacjonalizmu,przeł.S.Amsterdamski,Kraków-Warszawa1997,s.64.
