Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Psychologiczneibiologicznepodstawypercepcjizmysłowej
27
kacjachmożnaznaleźćswoistąDmapęjęzyka”,naktórejwskazanesą
poszczególnejegorejonysilniejreagującenaokreślonejakości.Itak:
przedniaczęśćjęzykaokreślanajestjakonajbardziejwrażliwanasmak
słodki,tylna-nasmakgorzki,tylno-bocznepowierzchniejęzyka-na
smakkwaśny,aprzednio-boczne-nasłony.JednakDavidV.Smith
iRobertF.MargolskeewartykulePoznaćzmysłsmakuzaprzeczająist-
nieniuDmapysmaków”:
Największewątpliwościbudzipowszechnieprzedstawianawpodręczni-
kachDmapajęzyka”ilustrującaolbrzymieróżnicewczułościrozmaitych
rejonówtegonarządu.[ł]Badaczezajmującysięzmysłemsmakuwiedzą
odlat,żetakiemapysąbłędne.Powstałynapoczątkulatdwudziestych
wskuteknieprawidłowejinterpretacjiwynikówopisanychpodkoniecXIX
wieku,jednakwciążsązamieszczanewwielupodręcznikach.Wrzeczywi-
stościwszystkietypywrażeńsmakowychmogąpowstaćwwynikudziałania
bodźcównadowolnyfragmentjęzyka,któryzawierakubkismakowe.
Smith,Margolskee,2007:916
Większośćsmakówstanowimieszaninydwulubwięcejsmaków
podstawowych.AutorzyksiążkiZmysłyiodbiórwrażeńprzezczłowieka
dostrzegająpewnąanalogięmiędzyzmysłamismakuiwzroku:
zmieszanewrozlicznychkombinacjachteczterywrażenia[podstawowe
smaki-B.M.]odpowiadająwiększoścismakównaszegopożywienia,po-
dobniejakwidzianeprzeznaskolorysąmieszaninątrzechbarwzasadni-
czych.
Wyburn,Pickford,1970:131
jakostymulatoriintensyfikatorsmaku,wpływanasmakowitośćpotrawmięsnych,
bulionów,sosów,konserwwarzywno-mięsnych,stądumaminazywanejestsmakiem
Dmięsnym”(zob.Tauber,Kamiński,2004a).
6DotejanachronicznejDmapyjęzyka”odwoływałsięmiędzyinnymiJurij
ApresjanwartykuleAntonimyleksykalneiprzekształceniawyrażeńantonimicznych
(Apresjan,1974).Zaproponowałwykorzystaniedanychfizjologicznychnatemat
wrażliwościposzczególnychczęścijęzykanaróżnesmakiwanalizierelacjimiędzy
przymiotnikamisłodkiigorzki(Apresjan,1974:191).Artykułzostałwydanyw1974
rokuwtłumaczeniuEwyJanus.JestfragmentemksiążkiJ.Apresjanapt.:Leksičes-
kajasemantika,opublikowanejwMoskwiew1974roku.Pierwszepolskiewydanie
Semantykileksykalnejukazałosięw1980rokuwtłumaczeniuZofiiKozłowskiej
iAndrzejaMarkowskiego.
