Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy.Istotapodatku
33
Funkcjaregulacyjnapoleganakształtowaniudochoduimajątku,które
wdyspozycjipodatników31.Częśćdochodówwpostacipodatkówjestprze-
suwanaodpodmiotówgospodarczychiludnościdobudżetupaństwa,gdzie
służyrealizacjifunkcjipaństwa,czylizadańspołecznych,oświatowych,
zdrowotnych,obronnychitp.Funkcjęregulacyjnąrealizująprzedewszyst-
kimpodatkinieprzerzucalnelubtrudnoprzerzucalne,doktórychzaliczamy
podatkidochodowe.Wysokośćpodatku,któryjestponoszonyprzezkażdy
podmiot,powinnabyćzgodnazjegozdolnościąpłatniczą,wprzeciwnym
raziepodatekbędziedziałaćantymotywacyjnieizniechęcaćdoprowadzenia
aktywnejdziałalności.
Natomiastprzypodatkachprzerzucalnych,wszczególnościwpodatkuVAT
ipodatkuakcyzowym,głównyciężarpodatkowyspoczywanaludności.
Zbytwysokiestawkiwtychpodatkachmogąprzyczynićsiędoograniczenia
popytunawyrobykonsumpcyjne,któreniepierwszejpotrzeby,wszcze-
gólnościnawyrobyluksusowe.Fakttenpowinienmiećwpływnaodpowied-
nieustaleniestawekwtychpodatkachorazwpodatkudochodowymodosób
fizycznych,abyniespadałpopyt,atakżebypartycypacjaludnościwdocho-
dachbudżetowychniebyłanadmierna.
Funkcjastymulacyjnapoleganatakimskonstruowaniupodatków,abysprzyja-
łyonegospodarnościdziałania,pobudzałydoosiąganiaodpowiednichwyni-
kówekonomicznychifinansowych,aponadtosprzyjałypodejmowaniudzia-
łańprzynoszącychzyskiorazpożądaneefektyspołeczne,proeksportoweitp.32
Funkcjastymulacyjnastawiapodatkowicelekonomiczny,którymjestwspie-
ranieróżnegorodzajudziałalnościgospodarczej,oczywiścietej,którawe-
długtwórcówpolitykipowinnasięrozwijać.Wpodatkachistniejewiele
możliwościrealizacjifunkcjistymulacyjnej.Donajważniejszychznichnale-
żysystemzwolnieńiulgpodatkowych.Możeonbyćtakkształtowanyprzez
ustawodawcę,abyprzynosiłpozytywneskutkidlapaństwa,aprzedewszyst-
kimdlapodatnika.
Rozwiązaniemsprzecznymzfunkcjąstymulacyjnąjestopodatkowaniepro-
gresywne.Istniejegroźbanegatywnegowpływuprogresjiwpostaciznie-
chęceniadopowiększaniadochodu,szczególniewstosunkudoosóbfizycz-
nychprowadzącychdziałalnośćgospodarczą.Niebezpieczeństwotomożna
zneutralizować,wykorzystującwiedzęotym,że„wporównaniuzopodat-
kowaniemproporcjonalnym,zapewniającymsamąkwotędochodówbud-
31A.Majchrzycka-Guzowska,Finanse...,s.115.Natematfunkcjiregulacyjnejrównież
M.Pietrewicz,Politykafiskalna...;Finansepubliczneiprawofinansowe,red.E.Ruśkowski,War-
szawa2000.
32N.Gajl,Teoriepodatkowewświecie,Warszawa1992,s.131.
funkcja
regulacyjna
funkcja
stymulacyjna