Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
CzęśćI.Systempodatkowy.Charakterystykaogólna
ostateczna
formarocznego
rozliczenia
sprawiedliwa.AdamSmithorazAdolfWagnertwierdzili,żeskalapro-
porcjonalnamożliwiemaksymalnieróżnicujeciężaropodatkowania.
Niebranopoduwagęzastosowaniainnegorozwiązania.Obecniena-
tomiastjestwręczodwrotnie.Większezastosowaniemaskalaprogre-
sywna,gdyżdziękiniejmożnawszerszymzakresiezróżnicowaćob-
ciążeniewzależnościodwielkościdochodu,przezcowłaśnieonajest
bardziejsprawiedliwa.Ponadtowłaściweustalenieskalipodatkowej
uwarunkowanejestwielomazmiennymiekonomicznymi,społeczny-
mi,gospodarczymi,demograficznymiitp.,którychniemożnawcało-
ścipoddaćanalizieiwyciągnąćznichodpowiednichwniosków.Skalę
progresywnąstosujesiępowszechniedoopodatkowaniadochodów
osóbfizycznych,natomiastskalęproporcjonalnądoopodatkowania
dochodówosóbprawnychorazwpodatkachprzychodowych.Konklu-
dując,niemapodstaw,abyzdecydowanieopowiedziećsięzaktórąkol-
wiekzewspomnianychskal.
8.Podatekdochodowyuiszczanyjestprzezpodatnikalubpłatnikawza-
liczkachmiesięcznych,natomiastpozakończeniurokujestostatecznie
rozliczany.Podobnasytuacjawystępujeprzypodatkachprzychodo-
wych,przyczymzaliczkiczęstopobieranezainneokresy.Ostatecz-
nerozliczeniedajepodatnikowimożliwośćskorygowaniapodstawy
opodatkowania,gdyponiósłinneświadczenia.Dlaadministracjiskar-
bowejistniejezaśsposobnośćprzeprowadzaniaszerokiejiwnikliwej
kontroli.
4.1.3.Podatkiobrotowe
Podatekobrotowyzaprzedmiotopodatkowaniaprzyjmujewartośćobrotu,
czylisprzedażtowarówiświadczenieusług.Wprzypadkupodatkówobro-
towychopodatkowanyjestobrótgospodarczy,natomiastrzeczywistyciężar
podatkuponosiostatninabywcadobraczyusługi,tj.konsument.Stądpo-
datkiobrotowenazywanerównieżkonsumpcyjnymi,przyczymopodat-
kowaniupodlegająrównieżinwestycje.Ponadtopodatektenponoszonyjest
przywydatkowaniuśrodków,przyzakupietowarówiusług-wtensposób
pojawiasiętrzecianazwapodatkówobrotowych-podatkiodwydatków.
Podatkiobrotowepowszechniestosowane.WPolsceorazwwiększości
krajówrozwiniętychpodstawoweznaczeniemajądwarodzajepodatków
obrotowych:podatekodtowarówiusług(zagranicąokreślanypodatkiem
odwartościdodanej,valueaddedtax-VAT)ipodatekakcyzowy.Podatki
temająbardzodużeznaczeniefiskalne,ponieważstanowiąznacznedochody
dlabudżetupaństwa.WPolscepodatekodtowarówiusługjestpodstawo-