Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy.Istotapodatku
43
wpodatkachprzychodowychkształtowaniewielkościprzychodunie
dajetakdużomożliwościjakkształtowaniedochodu,przyczymistnie-
jewielerozwiązaństosowanychprzyustalaniunormszacunkowych,
główniewzakresiepodatkurolnegoileśnego.
5.Fiskalizm,któryprzejawiasięwielkościąobciążeńdochodulubprzy-
chodu,jakamazostaćprzekazanadobudżetu,możnawpodatkach
dochodowychorazprzychodowychdokładniekontrolować.Stawki
podatkowewtychpodatkachodnosząsiębezpośredniodościśleokre-
ślonegodochodulubprzychodu,copozwalaustawodawcyustalić,jak
podatekbędziespełniałswójcelfiskalny.Ponadtoistniejemożliwość
odpowiedniejkorektydochodulubprzychodu(zastosowaniemini-
mumwolnegoodopodatkowania,ulgi,wyłączenia)orazzmianysta-
wekpodatkowych,abypodwyższyćlubobniżyćwielkośćfiskalizmu,
kierującsięjednocześnieinnymicelami,którepodatkitepowinny
spełniać.Wtymmiejscunależyprzedewszystkimwziąćpoduwagęsa-
mofinansowaniesięprzedsiębiorstwidostosowaćdoniegosystempo-
datków,umożliwiającjednocześnierozwójpodmiotomgospodarczym.
Chodzizatemoniedopuszczeniedoprzekroczeniagranicfiskalizmu
50.
6.Maonozastosowanieszczególniedopodatkówdochodowych.Ustawo-
dawcawpodatkudochodowymustaladochódbardzościśle-poprzez
taksatywnewyodrębnieniekosztówpotrącalnychiniepotrącalnych.
Właśnietowyodrębnieniedajemumożliwośćwpływanianaekono-
micznądziałalnośćpodatnika.MożnapowtórzyćzaN.Gajl,że„formy
oddziaływaniaekonomicznegonaprawidłowąiracjonalnągospodar-
czodziałalnośćpodatnikamogąbyćizwyklewkonstrukcjipodatku
dochodowegowykorzystywane”51.Należywspomniećtakżeoinnych
formachoddziaływaniastosowanychwpodatkachdochodowych
iprzychodowych,jakimimogąbyćwyłączeniazpodstawyopodatko-
wanianp.wydatkównainwestycjebądźnadziałalnośćeksportową.
7.Problemtenpozostajenadalbardzokontrowersyjny,apoglądynajego
tematzróżnicowane52.Zarównoprogresywna,jakiproporcjonalna
stawkapodatkowawpodatkudochodowymmająswojezaletyiwady,
niepozwalająonejednaknawskazaniejednejznichjakolepszej.Rów-
nieżbiorącpoduwagęwydajnośćpodatkudochodowego,niemożna
stwierdzić,czyprzyużyciuskaliproporcjonalnej,czyprogresywnej
osiągniesięzpodatkuwyższedochody.Wprzeszłościczęściejstoso-
wanabyłaskalaproporcjonalna,ponieważuważano,żejestbardziej
50Szerzejnatentematm.in.W
.Łączkowski,Graniceopodatkowania[w:]Systempodatkowy.
Zagadnieniateoretycznoprawne,AUL1992/54,s.119in.
51N.Gajl,Modelepodatkowe.Podatkidochodowe...,s.26.
52Porównaniepodatkuliniowegozprogresywnym:R.Hall,A.Rabushka,Podatekliniowy,
Warszawa1998;J.Sokołowski,Zarządzanieprzezpodatki,Warszawa1995;M.Bouvier,Wprowa-
dzeniedoprawapodatkowegoiteoriipodatku,Warszawa2000.
możliwość
określenia
zakresu
iwielkości
fiskalizmu
zagadnienie
ekonomiczności
opodatkowania
przedmiotu
podatku
niemożność
jednoznacznego
rozstrzygnięcia,
czynależy
stosować
progresywną,
czy
proporcjonalną
stawkę
podatkową