Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
CzęśćI.Systempodatkowy.Charakterystykaogólna
iprzewozutowaruprzezobszarcelnydanegokraju.ObecniewPolscewystę-
pujątylkocłaimportowe,czyliprzywozowe.Cła,wodróżnieniuodpodat-
ków,dotyczątylkotowarów,któreimportowanedokraju,niemajązatem
charakterupowszechnego.Obowiązekzapłatycładotyczyimporterów,któ-
rzypodmiotamigospodarczymi,niemawięconoszerszegozastosowania
doosóbfizycznychnieprowadzącychdziałalnościgospodarczej.Ponadtocło
jestczęstoelementempolitykihandlowejpaństwa,służyochronierodzimego
rynkuimazapobiecimportowiwybranychtowarów.Jednakżezawszepełni
funkcjęfiskalną-stanowidochóddlabudżetupaństwa.Wpływyzceł
dochodamiznacznieniższymiodpodatków.Zuwaginaliberalizacjęhandlu
pomiędzyPolskąainnymikrajami,szczególniewchodzącymiwskładUnii
Europejskiej,dochodyzcełwPolscesystematyczniesięobniżają.Odmo-
mentuprzystąpieniaPolskidoUniiEuropejskiejdochodyzcełniestanowią
dochodubudżetuPolski,leczdochódwłasnybudżetuUE.
2.Elementykonstrukcjipodatku
Elementykonstrukcjipodatku(elementytechnikipodatkowej,cechyzmien-
nepodatku)służąprzełożeniumyślipodatkowejnajęzykprzepisówpraw-
nych.Jesttozagadnienietrudneiwiążesięzprzestrzeganiemregułtworzenia
racjonalnegoprawapodatkowego,któredecydująoskutecznościopodatko-
wania14.Określająonerelacjemiędzyorganempodatkowym,działającym
wimieniupaństwa,orazosobązobowiązanądozapłatypodatku.Pozwalają
wyodrębnićirozróżnićpodatkimiędzysobą.Doelementówkonstrukcjipo-
datkuzaliczamy:podmiotpodatku,przedmiotpodatku,podstawęopodat-
kowania,stawkiiskalepodatkowe,zwyżki,zwolnieniaiulgipodatkoweoraz
warunkipłatnościpodatku.
podmiot
podatku
Podmiotempodatkuobiestronystosunkupodatkowego.Wyróżniamy
podmiotczynnyipodmiotbierny.
Podmiotemczynnymjestpodmiotuprawnionydonakładaniapodatku,
tj.państwolubinnyzwiązekpublicznoprawny,np.gmina.Jestonrównież
realizatorempolitykipodatkowej.Wimieniupaństwalubgminywystępują
uprawnionepodmioty.Organamipodatkowymisą:MinisterFinansów,na-
czelnikurzęduskarbowego,naczelnikurzęducelnego,dyrektorizbyskarbo-
wej,dyrektorizbycelnejorazwimieniugminy-wójt,burmistrzlubprezy-
dent.
14A.Kostecki,Elementykonstrukcjiinstytucjipodatku[w:]Systeminstytucjiprawno-finan-
sowychwPRL,t.3,Instytucjebudżetowe,cz.2,Dochodyiwydatkibudżetu,red.M.Weralski,
Ossolineum1985,s.151in.