Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy.Istotapodatku
21
Wliteraturzezwracasięuwagęrównieżnaaspektustrojowypodatku,oprócz
aspektuekonomicznegoiprawnego12.Dotyczyonkwestii,wjakisposóbpo-
winnybyćregulowaneprzepisydotyczącezasadnościopodatkowaniaiwy-
sokościobciążeńpodatkowych.Podkreślasiękoniecznośćujęciatematyki
podatkowejwKonstytucjiRP,szczególnieprzytoczeniaobowiązkuobywa-
teliponoszeniaciężarówpodatkowychnarzeczpaństwa.Ponadtoogólne
zasadykonstytucyjne,dotyczącem.in.niedziałaniaprawawstecz,zasady
vacatiolegis,zaufaniaobywatelidopaństwaiprawa,zgodnościzprawem
irówności,powinnymiećszczególnezastosowaniedopodatkówzracjiich
oddziaływanianastanśrodkówfinansowychgospodarstwdomowychipod-
miotówgospodarczych.
Ważnąrzecząjest,byomawiającpojęciepodatku,odróżniaćgoodopłatyicła.
Opłatajestświadczeniempieniężnymnarzeczpaństwalubinnegozwiązku
publicznoprawnegoocharakterzeprzymusowym,powszechnym,bezzwrot-
nymiodpłatnym,pobieranymnapodstawieodpowiednichprzepisówpra-
wa.Zgodniezdefinicjąpojęciateznaczniedosiebiezbliżone.Podstawo-
waróżnicazwiązanajestzodpłatnościąopłat.Ponoszącyopłatęotrzymujeza
wniesioneświadczeniepieniężneokreśloneświadczeniezestronypaństwa,
chociażzregułyniewymiernewpieniądzu,gdyżmaononajczęściejformę
określonejczynnościurzędowej13.
Istotąopłatyjestodpłatność,czylijestonaekwiwalentemzausługęświadczo-
przezpaństwolubjednostkęsamorząduterytorialnego.Podmiotytepo-
bierająopłatyzakonkretneświadczenia,czynnościiusługiurzędowe,wten
sposóbprzerzucającczęśćlubcałośćkosztówtychświadczeńnaobywateli.
Mówimytutajzatemoekwiwalentnościindywidualnej.Niejesttojednak
najczęściejekwiwalentnośćdosłowna,tj.wysokośćopłatynieodpowiada
rzeczywistymkosztomspełnieniaświadczeniaponoszonymprzezpaństwo
lubjednostkęsamorząduterytorialnego.Wynikatozfaktu,żetrudnojest
dokładnieskwantyfikowaćtakiekoszty.
Podatkiiopłatyróżniąsięrównieżterminemponiesieniaświadczenia.Obo-
wiązekwniesieniaopłatyistniejeprzeddokonaniemczynnościpodlegającej
opłacie,podatekzaśjestuiszczanypootrzymaniuprzychodulubdochodu,
zwiększeniumajątkuczydokonaniuobrotu.
Cłemjestświadczeniepieniężnenarzeczpaństwaocharakterzeprzymu-
sowym,bezzwrotnyminieodpłatnym,pobieraneodprzywozu,wywozu
12A.Gomułowicz,J.Małecki,Podatki...,s.84in.;G.Szczodrowski,Polskisystempodatkowy.
Strategiatransformacji,Gdańsk2001,s.11in.
13A.Majchrzycka-Guzowska,Podatkiwgospodarcenarodowej,Warszawa1990,s.20.
podatek
aopłata
podatekacło