Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI.Systempodatkowy.Charakterystykaogólna
Zprzeciwdziałaniemnadmiernemufiskalizmowizwiązanejestokreślenie
granicfiskalizmu,czyligórnychstawekwposzczególnychpodatkach,któ-
rychprzekroczeniebędzieniekorzystnezarównodlapaństwa,jakipodatni-
ka28.Problemdotyczącykształtowaniagranicfiskalizmujestuwarunkowany
wielomazmiennymi,częstotrudnomierzalnymi.Ztegopowodunieistnieje
dokładneiścisłejegorozwiązanie
29.Określeniegranicfiskalizmusłużyza-
pewnieniuwłaściwychrelacjimiędzyfunkcjąfiskalnąistymulacyjną.Roz-
wiązanietozapewniaprawidłowąkonstrukcjęiniezakłóconefunkcjonowa-
niepodatku30.
Wymienionewyżejczterypodstawowerodzajepodatkówcechująsięznacz-
nąfiskalnością.StawkapodstawowawpodatkuVAT23%jestjednąznaj-
wyższychwEuropie,równieżstawkiwpodatkuakcyzowymsąwysokie.
Natomiastpodatkidochodowecharakteryzująsięprzeciętnąwysokościąsta-
wek.JednakżebiorącpoduwagęniskązamożnośćPolaków,słabąkondycję
finansowąpolskichprzedsiębiorstworaztrwającątransformacjęwpolskiej
gospodarce,realniestawkitesądosyćwysokie.Ponadtowpodatkudocho-
dowymodosóbfizycznychdlawiększościpodatnikówjestniskieminimum
wolneodopodatkowaniaorazzwolnieniaiulgiocharakterzerodzinnym
mająniewielkieznaczenie-terozwiązaniadodatkowopowiększająfiskal-
nośćtegopodatku.
Teoriepodatkowepodkreślającepodstawowąrolęfunkcjifiskalnejiwyłącza-
jącestosowaniepozostałychfunkcjizwiązanesązzachowaniemneutralno-
ściopodatkowania.Obecnieneutralnościpodatkównierozpatrujesięwtak
skrajnysposób.Chodziprzedewszystkimoto,abypodatkiniewpływałyna
rozkładśrodkówprodukcjiinajejkoncentrację.Nienegujesięzasadności
oddziaływaniapodatkównaaktywnośćgospodarczą.
28NatematproblemugranicopodatkowaniaS.Owsiak,Finansepubliczne.Teoriaiprakty-
ka,Warszawa2005,s.207in.
29Dowodemnatomożebyćm.in.krzywaLaffera,dlaktórejmożemyokreślićtylkoprzy-
bliżonykształt.
30N.Gajltwierdzi,że„nieudałosię,jakdotąd,sformułowaćteoriianiteżustalićwskazań,
któremogłybystanowić«receptę»przeciwkofiskalizmowi.Niemniejwydajesię,żemożnasfor-
mułowaćtezę,iżdlasprawnegoiekonomicznegofunkcjonowaniagospodarki,wtymrozwoju
ipodnoszeniainicjatywytakosóbfizycznych,jakiosóbprawnych,lepszymrozwiązaniemjest
zamałypodatekniżzaduży.InteresSkarbuPaństwatylkopozornieucierpi,ponieważożywie-
niekoniunkturyipodniesieniestopyżyciowejdoprowadzawokreślonymczasiedouzyskania
przezbudżetwyższychdochodówzpodatkówbezposługiwaniasięnadmiernymfiskalizmem”
.
N.Gajl,Modelepodatkowe.Podatkidochodowe,Warszawa1995,s.31.
