Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Opisbadanejgrupy
25
Rozmówcy,pytanioreligijnośćmuzułmanów,dokonująnietyleporównańmiędzy
islamemachrześcijaństwem,cozajmująsiękwestiamiprzynależnościnarodo-
wejPomaków.Znarracjitychmożnawywnioskować,jakimająonistosunekdo
islamu.Niewielejednakmożnasiędowiedziećoichżyciureligijnym.Oilemu-
zułmanie,wyjaśniającsenspodejmowanejprzezsiebiepraktykireligijnej,potrafią
odnieśćjądorozbudowanejsymbolicznienarracjireligijnej,otyleprawosławni
najczęściejograniczająsiędostwierdzenia,żewykonująjąDdlazdrowia”.
Prawosławniniemówiąanioislamie,anioprawosławiu.Niemniejjednak
wtrakciebadaństarałamsięuzyskaćjaknajwięcejinformacji,którepozwoliłyby
mizrekonstruowaćmodelpraktykowanejprzeznichreligijności,natyle,naile
jesttoistotnedlaproblematykininiejszejrozprawy.Wświetlezebranychprzeze
mniemateriałówdochodzędowniosku,żekluczowąrolęodgrywawnimkrwawa
ofiara-kurban(tur.kurban,arab.qurbdn)iwierzeniazwiązanezodczynianiem
urokówczyuwalnianiemodprzestrachu.
Problematykarozprawyniejednokrotniedotykatematówtrudnych,nietylko
ocharakterzereligijnym,aleipolitycznym,dlategowsytuacjigdyobawiamsię,
żemogłobytorozmówcyzaszkodzić,ukrywamjegonazwisko.
104010
Bułgarskojęzycznimuzułmanie–Pomacy
BułgarskojęzycznimuzułmanienazywanisąteżwliteraturzeprzedmiotuPoma-
kami,BułgaromahometanamiiBułgaramimuzułmanami.Wswojejpracybędę
posługiwałasięwymiennieterminami:Dbułgarskojęzycznimuzułmanie”iDPo-
macy”.TegopierwszegoużywanaprzykładniemieckihistorykUlfBrunnbauer
(2007,s.94)orazamerykańskahistoryczkaMaryNeuburger(2004)iwydajesię
toterminnajbardziejDpoprawnypolitycznie”.Wodróżnieniuodegzoetnonimu
Pomacyniemaonpejoratywnegowydźwiękuijestpozbawionyprzemocysym-
bolicznej(toznaczynienarzucazgórygrupie,doktórejsięodnosi,określonej
tożsamościnarodowejczyetnicznejiniejestobarczonyideologicznie),czego
niemożnapowiedziećoterminieDBułgarzymuzułmanie”,zgórynarzucającym
tejgrupiebułgarskątożsamośćnarodową.
Uwzględniającjednakdużąpopularnośćwświatowej(głównieangielsko-
iniemieckojęzycznej)literaturzeprzedmiotuterminuDPomacy”,gdziezdążyłsię
onjużprzyjąć,nierezygnujęzniegozupełnie.PodobniejakhistoryczkaMary
Neuburgeruważam,żejestonzręczniejszyodterminówDbułgarscymuzułmanie”
czyDBułgaromahometanie”28(Neuburger2004,s.2).Tenostatni,wprowadzony
przezetnografaStoiłaSziszkowa(1931),bypodkreślićichbułgarskiekorzenie,
jeststosownyzdwóchwzględów.Popierwszesugeruje,iżczcząoniMahometa29
(zamiastAllaha),cooznaczałobygrzechbałwochwalstwa,gdyżMahometbył
tylkoprorokiem.Podrugie,zgórynarzucaimbułgarskątożsamośćnarodową.
28Otym,jakstosujągorozmówcychrześcijanie,zob.rozdział8.
29OczywiściesamookreślenieDmahometanie”byłoczęstostosowaneprzezEuropejczyków
wogóle,cowynikałozbłędnegozałożenia,żepostaćMahometaspełniawislamieanalogiczną
funkcjędotejspełnianejprzezJezusawchrześcijaństwie(Said1991,s.102).
