Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wymiarprzyszłościowywżyciuczłowieka
Jakwynikazpowyższychanaliz,przyszłościowaperspektywaczasu
uNuttinajestnścisłą”częściąperspektywytemporalnej(autorczęstoużywa
tychpojęćzamiennie)ijestwypełnionakrótko-idługodystansowymicelami
orazstrukturamirealizacyjnymibędącymizesobąwróżnychrelacjachcza-
sowych(Nuttin1985,Zaleski1988).Nuttinpodkreśla,żeprzyszłośćpsycho-
logicznajestkonstruowananapoziomiereprezentacjipoznawczych,dlatego
perspektywęczasuopisujewkategoriachstrukturpoznawczych.WedługNut-
tina(1984)przyszłośćjestpowiązanarównieżzmotywacją,anawetstanowi
podstawowąprzestrzeńmotywacyjnączłowieka.
Wswoichpracachrelacjęmotywacjiiprzyszłościowejperspektywyczasu
rozważająrównieżZaleski(1988,1989,1994,2002)iLens(1986,1994,2006).
Woparciuoanalizyibadaniaspróbujemyokreślić,czymjestprzyszłościowa
perspektywatemporalnawrozumieniutychdwóchautorów.
101020PrzyszłościowaperspektywaczasowawedługW
0Lensa
Naperspektywętemporalnąskładasiędoświadczanietego,contuiteraz”
,oraz
spoglądaniewindywidualnąprzeszłośćiprzyszłość.Topoprzezteraźniejszość
postrzegamyto,cobyło,ito,cobędzie.Pamiętamyprzeszłość,antycypujemy
przyszłośćidokonujemyichintegracjiwpsychologicznejprzestrzeniteraź-
niejszegożycia.Przeszłośćiprzyszłośćsąwięczintegrowanewteraźniejszości,
którazkoleiwyewoluowałazprzeszłości(mogącejmiećnegatywnylubpozy-
tywnycharakter)iprowadzidoprzyszłości(Lens,Moreas1994,Lens2006).
Inaczejmówiąc,żyjemywteraźniejszości,aleobszarnaszegopsychologicz-
negofunkcjonowaniazawieraprzeszłość,teraźniejszośćiprzyszłość(Lens
2006).WformiealegorycznejujmujetomodelZ.Zaleskiego(2002),który
pokazuje,żeperspektywaczasuczłowiekaobejmujetrzyskładnikiwzajemnie
nasiebieoddziałujące,awięcprzeszłość,teraźniejszośćiprzyszłość(model
stopy).Przyczymprzyszłośćorazpozytywnedoniejnastawieniemaszcze-
gólneznaczeniedlaaktywnościjednostki.
Przyszłościowaperspektywaczasowastanowikognitywno-dynamiczny
procesokreślaniacelówmotywacyjnychidefiniowanajestjakoteraźniej-
szaantycypacjaprzyszłychcelów(Husman,Lens1999,napodstawieFrank
1939,Lewin1942).Swojerozumienieprzyszłościowejperspektywyczasowej
W
.Lens(2006)określajakokoncepcjękognitywno-motywacyjną.Możliwość
19
