Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wymiarprzyszłościowywżyciuczłowieka
Wzależnościodpreferowanegoujęciabadaczepodkreślająwybrane
bądźwszystkiewymienioneelementy.WkoncepcjiJ.Nuttina(1980)celjest
poznawczoopracowanymprzedmiotempotrzeby,doktóregoczłowiekdąży.
Tymsamympełniważnąrolęregulacyjną,gdyżorientujepodmiotkuobiek-
tomistanomrzeczywyznaczonympotrzebami.Jednocześnieceljestczymś
więcejodmarzenia,gdyżjestrealnieosiągalny,możliwydozdobycia.Jestnie
tylkowyobrażonąsytuacją,doktórejosobachciałabydojść,alezawierawsobie
równieżrealnąocenęmożliwościiszansjegoosiągnięcia(Klamut2002).
Zewzględunaczęstepojawianiesięwliteraturzepojęćzachodzącychna
siebieznaczeniowo,takichjakcel,planczyprojekt,spróbujemyukazaćrelacje
międzynimi.Celbywawłączanydoplanu,bądźtraktowanyodrębnie.Nut-
tin(1980,1984)iJ.E.Nurmi(1991)celiplanokreślająodrębnie,alewścisłym
związkuzesobą.Planokreślabowiemsposobyrealizacjicelu.Wyznaczanie
celustanowipierwszy,aplanowaniedrugi,odrębnyetaptworzeniaprzezjed-
nostkęorientacjiprzyszłościowej(Nurmi1991).Planbywatakżetraktowany
szerzejiwówczascelstanowijegoelement.TakdefiniujeplanT.Mądrzycki
(2002,s.82):n(...)planowanieobejmujeustalenieceludziałaniaorazjego
operacjonalizację,tzn.ustaleniesekwencjiczynnościprowadzącychdocelu,
określenieśrodków,sposobów,warunkówdziałaniaitp.”
.Celpozostajewięc
wnierozerwalnymzwiązkuzplanemistanowidlaniegopunktwyjścia.
Szerszympojęciemwstosunkudoceluiplanujestprojektosobisty
(Palys,Little1983).B.R.Little(1987,zaSikora2005)określagojakonwłaściwe
osobiedziałanie”
.Samodziałanieniejestograniczonedoobserwowalnego
zachowania,alerozszerzonenato,nadczympodmiotnpracuje”
.Wprojek-
cieosobistymmożnawyróżnićkilkafaz:planowaniedziałania,jegoocenę,
modyfikację,przeformułowanieprojektu,ponownewdrożenieitp.Takierozu-
mienieprojektuosobistegojestzbliżonedodziałaniawujęciuMądrzyckiego
(por.Mądrzycki2002).Obajbadacze,Mądrzycki-działaniejednostki,aLittle
-projektyosobiste,wiążązosobowością.DlaMądrzyckiego(2002)osobo-
wośćjestsystememkreującymirealizującymplany,takwięcbeznichtrudno
sobiewyobrazićfunkcjonowaniejednostki.Little(1989,2002,zaSikora2005)
patrzynatezwiązkizróżnychperspektyw.Zjednejstronypoznanieprojek-
tówosobistychpozwalanapoznanienosobowościwkontekście”
,więcprojekty
powstająnabazieosobowości,aleniewoderwaniuodcałokształtuczynników
27
