Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wymiarprzyszłościowywżyciuczłowieka
Ujmowanieprzyszłościowejperspektywyczasowejjakocechyosobowo-
ścipozwalanaporadzeniesobiezproblememprzejściamiędzyreprezentacją
zachowania,awięcplanamiizamiarami,azachowaniemrzeczywistym.Często
istniejeprzepaśćpomiędzytym,comamyzamiarzrobić,atym,cofaktycznie
robimy.Możetowynikaćzodroczeniaczyteżzmianyplanów,alemożebyć
wynikiemniedokładnegoichprzygotowaniaczyteżpoprostuuszczerbków
pamięci.Naszeżycieniejeststałą,podlegamynieustanniewiększymimniej-
szymzmianom,któreteżpozwalająnamsiędookreślać.Toteżwnurciekogni-
tywnymnapotykasięwiększątrudnośćwpokonaniurozbieżnościmiędzy
tym,cojestkonstruktempoznawczym,atym,cosiędziejewrzeczywistości.
Ujmującprzyszłościowąperspektywęczasowąjakocechęosobowości,akcen-
tujemyjejudziałwfaziemotywacyjnejiwolicjonalnej.Dziejesiętak,ponieważ
imdłuższaperspektywaprzyszłościowa,tymwiększaaktualnieantycypowana
wartośćodległychcelówiwiększapostrzeganaprzydatnośćbezpośrednich
instrumentalnychdziałań.Stądteżwiększejestprawdopodobieństwo,żedłu-
goterminowepotrzebyzostanąprzetworzonenazamiary,gdyprzyszłościowa
perspektywaczasowajestrozbudowana.
Innakwestiazwiązanajestzcharakterystykączasowąluboznaczeniem
czasowymprzyszłościowejperspektywyczasowej,któratocharakterystyka
wpływanaproceswolicjonalny.Jeśliintencjajestulokowanawkonkretnym
czasie,toprzypuszczalniezwiększasięmożliwośćrealizacjizamierzonego
zachowania.Takwięcprzypisanieoznaczeniaczasowegodoplanurealizacyj-
negozwiększaprawdopodobieństwojegowykonaniawplanowanymczasie
(Lens,Moreas1994).
101030PrzyszłościowaperspektywaczasowawujęciuZ0Zaleskiego
UjęcieperspektywyczasowejprzezZaleskiegowyrastazmyśliNuttina
(1984,1985)iwskazujenaistotnośćwymiarutemporalnegojakoaspektu
osobowości.ModelperspektywyczasuwedługZaleskiegotorodzajmeta-
fory(Zaleski2002).Autorperspektywętemporalnąprzedstawiawpostaci
nstopy”
,gdziepiętazwiązanajestzprzeszłością,śródstopiezteraźniejszo-
ścią,natomiastprzódstopywrazzpalcamistanowiprzyszłość.Podziałjest
umowny,astrzałkipojawiającesięnagranicachposzczególnychdymensji
czasuwskazująnawzajemneoddziaływania.Oznaczato,żeprzeszłość
23