Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wymiarprzyszłościowywżyciuczłowieka
pojedynczychobiektów,którewdanejchwilipodmiotmawumyśle,aleobej-
mujetakżeperyferycznyibezpośrednikonteksttychobiektów.Przydefinio-
waniuperspektywyczasumogą,wedługNuttina,byćbranepoduwagędwa
elementy:subiektywnaperspektywapodmiotuorazperspektywaobiektywna.
Zsubiektywnegopunktuwidzeniaperspektywaczasujesttemporalnąsferą,
doktórejrozszerzasięumysłowarzeczywistośćjednostki,gdyznacząceiświa-
domeceledeterminująjejzachowanie.Natomiastznobiektywnego”punktu
widzeniaperspektywaczasujestcałościąobiektówulokowanychwbardziej
lubmniejrozległymobszarzetemporalnymwstopniu,wjakimonefaktycz-
nieaktualnedlapodmiotuwrelacjidojegozachowania.
Operacjonalizującperspektywęczasu,którazawieratrzydymensjeczasu:
przeszłość,teraźniejszośćiprzyszłość,Nuttin(1985)podkreśla,żejejbada-
niemusiuwzględniaćdwaaspekty:treść-jejodpowiednikiemwpracach
Z.Zaleskiego(1986)jestaspektsubstancjalny-iwymiartemporalny(aspekt
przestrzenny).Treśćperspektywyczasustanowiąróżnegorodzajuobiekty,
takiejak:zdarzenia,cele,strategiebehawioralne.Natomiastwymiartempo-
ralnyodnosisiędolokowaniatychobiektównaosiczasuorazichwzajemnych
relacjiczasowych.Pomiarperspektywyczasowejjestwięcuzależnionyod:
rozszerzenia-rozpiętościperspektywyczasowej,gęstości,wjakiejobiekty
rozlokowanewróżnychokresachprzeszłościiprzyszłości,stopniastruktury-
zacji,czyliistnieniazwiązkówmiędzyobiektamiczygrupamiobiektów,oraz
odstopniawyrazistościirealizmu,zktórymiobiektypostrzeganeprzez
podmiotjakofunkcjaichodległościwczasie.
Analizującperspektywęczasu,Nuttin(1985)proponujerozróżnienie
międzyglobalnąaspecyficznąperspektywączasu.Terminnglobalnaperspek-
tywaczasu”możebyćużywanywodniesieniudopomiarów,któreobejmują
wszystkierodzajemotywacyjnychzainteresowańpodmiotu.Natomiastpojęcie
nspecyficznaperspektywaczasu”odnosisiędoróżnych,odrębniebadanych,
dziedzinaktywnościpodmiotu.
Nuttin(1984,1985)rozróżniarównieżperspektywęaktywną,inaczej
czynnąlubmotywującą,orazkognitywną,inaczejwyobrażeniową.Aktywna
perspektywaczasuskładasięztychwydarzeńicelów,którebezpośrednio
wpływająnazachowaniejednostkiorazzewspomnieńidążeń,któremody-
fikująwsposóbpośredni.Perspektywaczasukognitywnatoprzestrzeń
17