Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyszłościowaperspektywaczasowawstarości
przewidywaniawarunkówżycia,atakżebudowaniaiorganizowaniaplanów
naprzyszłośćstanowijednąznajważniejszychumiejętnościczłowieka(Gje-
sme1983).Osobyzkrótkąperspektywączasowąwiększośćcelówlokująwnie-
dalekiejprzyszłości,natomiastosobyzdługąperspektywączasowąwypełniają
celamirównieżodległąprzyszłość.Horyzontczasowy,awięcto,jakdaleko
patrzymyprzedsiebieijakdalekosięgająnaszecele,zależyodwieluczynni-
kówowewnętrznejizewnętrznejcharakterystyce(Simonsiin.2004).
W
.LensiA.M.Moreas(1994,s.299)konceptualizująwięcprzyszłościową
perspektywęczasowąjakokognitywno-dynamiczną(poznawczo-motywacyjną)
charakterystykęosobowości,któramadwaistotneaspektymotywacyjne.Wyła-
niasięonastopniowozmotywacyjnegostawianiacelówiwpływanasiłędążenia
dotychcelów.Takisposóbpatrzenianaperspektywęczasuprzyszłegomaswoje
korzeniewpoglądachK.Lewina,P
.Fraisse’aiJ.Nuttina(Lens,Moreas1994).
Rozróżnieniamiędzyaspektempoznawczymidynamicznymprzyszłościowej
perspektywyczasowejakcentująM.DeVolderiW
.Lens(1982).
Itakaspektpoznawczyumożliwiaprzewidywaniebardziejodległejprzy-
szłości,czylirozporządzaniedłuższymiodstępamiczasu,wktórychmożna
lokowaćcele,planyiprojektynaprzyszłość.Jesttorównieżzdolnośćdobieżą-
cejantycypacjinietylkobezpośrednichskutkówpotencjalnegodziałania,ale
ijegodługoterminowychkonsekwencji.Osoby,któremajądługąperspektywę
czasową,zwiększąłatwościąmogąprzewidywaćimplikacjeswoichaktualnych
zachowańwdalszejprzyszłości,acozatymidziemogąrozwinąćbehawioralne
struktury,złożoneześrodkówprowadzącychdocelu,obejmującedłuższe
okresy.Wwynikutegobezpośrednieceleidziałaniazyskująwyższąwartość
użytkową,bosłużądalekimplanom.Obecnaaktywnośćnabierawtedybar-
dziejinstrumentalnegocharakteru.
Aspektdynamicznyodnosisiędoprzypisywaniawysokiejwartości
celom,nawetjeślimożnajeosiągnąćwyłączniewodległejprzyszłości.Zatem
maznaczeniedlawysokiegowartościowaniatakżedalekichcelów.Ogólna
prawidłowośćwskazujenato,żeprzewidywaniawartośćmotywacyjnaprzy-
szłegocelutymbardziejspada,imbardziejceljestodległywczasie.Jednak
dlaosóbzdługąperspektywączasowątenspadekwartościmotywacyjnejcelu
jestmniejszyniżdlatychosób,któremająkrótkąprzyszłościowąperspektywę
czasową.Wkonsekwencjiwięcobecnezadaniejestpostrzeganejakobardziej
20
