Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
CzęśćI.Zagadnieniawstępne
§1k.k.),bezsięgnięciadoprawacywilnegodlaokreśleniapojęcianrzeczyruchomej”
orazncudzej”
.Niekiedyodesłanietakiemacharakterbezpośredni,gdyustawodawca
wskazujenanuprawnienie”(czyraczejjegobrak,por.art.267§1i2k.k.)czynobo-
wiązek”(art.179k.k.),którychtreśćkształtowanajestpozasystememprawakarnego.
Skrajnąformęzależnościodinnychgałęziprawaprzyjmujeprawokarnepozakodek-
sowe,nagrunciektóregoprzepisykarneumieszczanewczęścikońcowejodpowiedniej
ustawyczęstowskazująkaralnośćzachowańprzedewszystkimnaruszającychprzepisy
tejustawy[por.art.178ustawyz29.07.2005r.oobrocieinstrumentamifinansowymi
(Dz.U.z2022r.poz.1500zezm.):nKtobezwymaganegozezwolenialubupoważnie-
niazawartegowodrębnychprzepisachalboniebędącdotegouprawnionymwinny
sposóbokreślonywustawie,prowadzidziałalnośćwzakresieobrotuinstrumentami
finansowymi,podlegagrzywniedo5000000zł”].Cechąbowiempozakodeksowego
prawakarnegojestto,żeobejmujetypizacjemogącepodlegaćczęstszymzmianom
lubtakie,którychwykładniajestsilniezależnawłaśnieodustawy,którejprzepisów
przestrzeganiamająstaćnastraży.
45
Niemożestanowićwczasachwspółczesnychźródłaprawakarnegozwyczaj(Gewohn-
heitsrechtverbot),conieoznacza,żenieodgrywaonwprawiekarnymistotnejroli.
Wykształcenieprawakarnegopisanego,równieżwPolsce,nastąpiłoprzedewszystkim
wdrodzeujmowaniawtekścieprawnymzwyczajowoprzyjmowanegosposobupostę-
powaniazesprawcamiczynówuznanychzakarygodne5.
Popierwsze,zwyczajoweposługiwaniesięokreślonymiwyrażeniamijęzykapotocznego
przezosobyczygrupymożeprowadzićdobrakustwierdzeniaspołecznejszkodliwości
badanegozachowania.Przykładowo,jeśliprzyjętykodjęzykowypomiędzyosobamiczy
wramachgrupyosóbdopuszczazwracaniesiędosiebiezapomocąsłówpowszech-
nieuznanychzaobelżywe,któresątraktowanejakoużytewkonwencjiżartobliwej,
anieobraźliwej,którapanujenazewnątrz,zachowanietakieniemożebyćtraktowane
jakospołecznieszkodliwewstopniunawetznikomym,zewzględunabraknaruszenia
zasadpostępowaniazdobremprawnymibraknawetnarażeniadobraprawnegona
zagrożenie(pierwotnalegalnośćzachowaniawynikającazbrakunaruszenianormy
sankcjonowanej).
Podrugie,potoczne(zwyczajowe)rozumienieokreślonychpojęć,którymiposłużył
sięustawodawca,aktórenienależądozakresupojęćściśledookreślonych,pozwalana
dokonanieichwykładnipodążającejzawoląustawodawcy,który,zgodniezasadami
poprawnejlegislacji,powinienodwoływaćsięwłaśniedopotocznegoznaczeniapojęć
przekształconychwznamionatypówrodzajowychprzestępstw.Przykładowo,wykład-
niapojęciantreścipornograficzne”
,użytegowart.202§1k.k.,odwołujesiędotakiego
ichpojmowaniairozróżnieniawstosunkudomateriałówjedynieerotycznych,które
charakteryzujepotocznepojmowanieirozróżnianie.Podobnieodpowiedźnapytanie
5SzerokoJ.Makarewicz,Polskieprawokarne.Częśćogólna,Lwów-Warszawa1919,s.11in.
