Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIII.Zasadyprawakarnego
49
prawnokarne,byzawartawniejidochowananaetapiestanowieniaprawaideanie
zostałapogwałconanaetapiejegostosowania3.
Posłużeniesięprzezustawodawcęfunktoremdomykającymntylko”(nOdpowiedzial-
nościkarnejpodlegatentylko...”)jestzabiegiemcelowym,służącymwykluczeniumoż-
liwościdołączeniadotreścinormatywnejpowołanychprzepisów,wdrodzewykładni,
bezzmianyichbrzemienia,innychjeszczepodstawodpowiedzialnościkarnej,poza
ustawą,wdrodzekoniunkcji(nOdpowiedzialnościkarnejpodlegaten,ktopopełnia
czynzabronionypodgroźbąkaryprzezustawęobowiązującąwczasiejegopopełnienia”
orazten,ktopopełniaczynzabronionypodgroźbąkaryprzezrozporządzenieobowią-
zującewczasiejegopopełnienia,orazten,kogoukaraniejestkonieczneprzezwzgląd
naspołeczneoczekiwanieżądającesprawiedliwości,itd.).Tagwarancjakonstytucyjna
iustawowajestniezależnaodinnych,októrychbędziemowaponiżej.
Zasadanullumcrimensinelegeujętazostałarównieżwlicznychaktachprawamię-
dzynarodowego.Spośródniechwymienićnależyart.11PowszechnejDeklaracji
PrawCzłowiekaz1948r.,art.7europejskiejKonwencjioOchroniePrawCzłowieka
iPodstawowychWolnościz1950r.(Dz.U.z1993r.Nr61,poz.284zezm.)czyart.15
MiędzynarodowegoPaktuPrawObywatelskichiPolitycznychz1966r.(Dz.U.z1977r.
Nr38,poz.167).
2.
Nullumcrimensinelegescripta
Zasadawyrażonawart.42ust.1Konstytucjiorazwart.1§1k.k.wymaga,bynor-
maprawnokarnazostałaprzezustawodawcęzamieszczonawakcierangiustawo-
wejbądźwyższej,cojestelementemprzyjęciazasadytrójpodziałuwładzy(Monteskiusz).
Wymógten,tuodniesionydoprawapenalnego,pierwotniezostałwyrażonywart.31
ust.3Konstytucji.Klauzulalimitacyjnawymaga,bykażdaingerencjawsferępraw
iwolnościjednostkibyładokonywanawakcieprawnymorandzeustawy.Podobnie
normykonstytucyjneodnoszącesiędoposzczególnychprawiwolności,wywodzonych
zgodnościjednostki,powtarzająwymógustawowejformyewentualniewprowadza-
nychprzezpaństwoichograniczeń(art.64ust.3odnośniedoprawawłasności,art.22
odnośniedowolnościgospodarczej,art.65ust.1odnośniedowolnościwykonywania
zawodu).Ingerencjąwsferęprawiwolnościjednostkisąbezwątpieniazakazyinakazy
opatrzonesankcjąkarną,stanowiącconajmniejwzakresieprzewidzianychśrodków
penalnychwkroczeniewkonstytucyjniechronionewartościjednostki(niezawsze
bowiemsamoujęcienormysankcjonowanejwzespoleznamiontypurodzajowego
przestępstwastanowitegorodzajuingerencję,skorozazwyczajstanowirozgraniczenie
sferwolnościjednostek).
3
SzerzejnatematujęciatejzasadywKonstytucjiijegokonsekwencjiR.Dębski,Uwagiokonstytucyjnym
ujęciuzasadynullumcrimensinelege,PiP1992/5,s.91-97.
39
