Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
awłaściwiecałejowejmistyfikacji,czuwalinierzadkoetnografowie
18
.Badając
zatemkalendarzrumuński,trzebamiećświadomość,żewymagatoprzyjęcia
ciągłejpostawypodejrzliwościwobecźródełetnograficznychiichreinter-
pretacji–oczyszczeniazmitologiipolityczno-narodowej,odktórejniebył
jużwpierwszychsystematykachwolny.
Pierwotnymzamysłemtejpracybyłoustalenie,jaknajważniejszewspółczes-
neświętaprawosławnefunkcjonująwświadomościludowejwRumunii,oraz
przyjrzeniesięimwperspektywiezmianhistoryczno-kulturowych.Przyopisie
iinterpretacjiznaczeńowychświątinteresowałymnieróżnorodnewarstwy
kulturowe–najczęściejprzezuczestnikówdanejkulturynieuświadamiane–
któreskładająsięnacharakterdanegoświęta,aktórychobecnośćwynikaze
specyfikipołożeniaRumuniinatzw.pograniczukulturowym.Wielokulturowość
tegokrajumusiałasprzyjaćprzenikaniusięinakładaniuwielutradycji.Moje
poszukiwaniazmierzałyzjednejstronydoodtworzeniazarysuhistoriidanego
świętaijegowymiaruliturgicznegoorazdoukazaniarozmaitychtradycjiczy
teżwarstwkulturowych,którewspółtworząjegospecyfikę.Zdrugiejstrony
interesowałymniesameświęta,ichprzebieg,związaneznimiwierzeniaiod-
prawianewichtrakcierytuały.Podczasetnograficznychbadańterenowych
prowadzonychwRumuniizdałamsobiejednaksprawę,żeproblematyka
kalendarzatudzieżopiswspółczesnychświątorazobrzędówirytuałówznimi
związanychsąowielebardziejskomplikowaneiproblematyczne,niżmisię
początkowowydawało.Podczasbadańwciążnapotykałaminformacje,które
odsyłałymniedoprzeszłości.Koniecznośćsięgnięciadodziedzictwa„dawnych”
wiekówukazałamisięszczególniewyraźnie,gdyzaczęłamzgłębiaćrytuał
tancerzycàluşari.Współczesnyobraztegorytuałuprzemówiłswąsymboliką
iwielowarstwowością,gdyumieściłamgowkontekścieetnografiihistorycznej.
Beznajstarszychźródełibadańporównawczychjawiłbymisięjakokolejny
ludycznyspektaklwspółczesnejrumuńskiejkultury.Nierozumiałam,kimjest
Mut,starzecprzewodnik,czymsąwstążkinakolanachalboroślinyużywane
wrytuale,skądsiębierzestrachprzedtągrupątancerzyuwspółczesnych
informatorów.Podobneodczucianiezrozumieniabudziłysłowa„Crściun”,
„Rusalie”czy„czarnepiątki”.Choćstałamwtłumiewyrywającymgałęzieroślin
zrąkduchownychlubzabierającymjezsakralnejprzestrzeniświątynipodczas
świętaZstąpieniaDuchaŚwiętego,choćpodążałamiuciekałamwrazzinny-
miprzedbożonarodzeniowymiDziadami,malowałamwWielkimTygodniu
jajkaobowiązkowonakolorczerwony,wciążnierozumiałamsymbolikitego
rodzajugestówiniepotrafiłamzinterpretowaćichznaczeńwramachsystemu
badanejkultury.Dopierorozszerzenieperspektywybadawczej,możliwedzięki
18
A.Giurchescu,ThenationalfestivalSongtoRomania:Manipulationofsymbolsin
thepoliticaldiscourse,[w:]Symbolsofpower.Theaestheticsofpoliticallegitimationinthe
SovietUnionandEasternEurope,red.C.Arvidsson,L.Blomqvist,Uppsala1987,s.163–171.
