Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Konwenansekonstytucyjne
pozwoliłnazachowanieformalnychkonstytucyjnychpowiązańzeZjednoczonym
Królestwem.Niebyłowięcwhistoriitychpaństw„momentukonstytucyjnego”,który
mógłbydaćimpulsdoczęściowejchoćbykodyfikacjikonwenansówbądźteżdogrun-
townejzmianyustrojowej,jakabyłabyzapewnerezultatemjednostronnegoogłosze-
niaprzeznieniepodległości.
2.Wokółdefinicji
Definicjakonwenansówmusiprzedewszystkimuwzględniaćichnormatywnycha-
rakter.Konwenansekonstytucyjneniesąjedyniezwyczajowąpraktykąpostępowa-
nia,sąnormami,cooznacza,żezawierajądyrektywyokreślającepowinnezachowanie
tych,doktórychsąskierowane.Adresataminormkonwenansowych,takjakikażdych
normkonstytucyjnych,sąpodmiotyustrojowe–instytucjeustrojupaństwa.
ZaproponowanaprzezA.V.Diceyadefinicjakonwenansówopierałasięnauzna-
niuichzanormyustrojowe,toznaczyregulującezachowaniaorganówwładzy,przy
równoczesnymwskazaniunaichpozaprawnycharakter.Na„konwenansowenormy
konstytucyjne(conventionsoftheconstitution)”składaćsięwięcmiaływedługoks-
fordzkiegokonstytucjonalisty„maksymylubpraktyki,którechoćregulująpostępo-
wanieKorony,ministrówiinnychosóbpodlegającychkonstytucji,niesąściślerzecz
biorącprawem”19.DefinicjaA.V.Diceyaakcentowałazatemwłaściwietrzycharak-
terystycznecechykonwenansów:to,żeregulujązagadnieniaustrojowenależącedo
obszarumateriikonstytucyjnych,atakżeichnieformalny–mowajestomaksymach
ipraktykach–orazpozaprawnycharakter.
A.V.Diceyniewskazałwprostnanormatywnycharakterkonwenansów,nieużył
wodniesieniudonichsłowa„norma”(rule).Wdefinicjachproponowanychwpóźniej-
szychlatachzwracanojużuwagęnatenaspekt.Wewszystkichpróbachzdefiniowania
konwenansów,podejmowanychprzezkolejnepokoleniabadaczy,podkreślanoichpo-
zaprawnycharakter.Równocześniejednakbadaczerozmaicierozkładaliakcenty.Jedni
podkreślaliznaczenieautorytetuprzesądzającegooistnieniuiokreślającegotreśćkon-
wenansu,innipodnosiliszczególneichstosowanieczyteżspecyficznąsankcję.
Definiowanozatemkonwenansejako„wiążącenormy,normypostępowaniaprzyj-
mowanezaobowiązująceprzezmającychudziałwfunkcjonowaniukonstytucji”20lub
teżjako„normypraktykipolitycznej,uznawanezawiążąceprzeztych,doktórychsię
odnoszą”21.Wtakimujęciutoadresacinormkonwenansowychprzesądzalibywięc
oichistnieniu,skorotoichpoczuciezwiązanianormąmiałobybyćdecydującymdla
jejobowiązywania.Natę,jakżeistotną,słabośćtegorodzajudefinicjizwróciłuwagę
G.Marshall,proponującichuzupełnienie.Wedługniegolepiejbyłobydefiniować
19A.V.Dicey,IntroductiontotheStudyoftheLawoftheConstitution,MacMillanandCo.,London
1915,s.24
20Zob.K.C.Wheare,ModernConstitutions,OxfordUniversityPress,London1966,s.122.
21DefinicjaO.HoodPhilipsa,cyt.za:G.Marshall,WhatareConstitutionalConventions?,„Parliamen-
taryAfairs”1985,vol.38,no.1,s.39.
