Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
napewnotakieinformacjebiblijne,któremająpotwierdzeniewnieza-
leżnejtradycjipozabiblijnej.Imnajłatwiejzaufać.Niekontrowersyjne
jestrównieżuznaniewartościtekstówpotwierdzającychrealiarekon-
struowanenapodstawiedanycharcheologicznych.Trudniejjednakuznać
wartośćhistorycznąopowieści,dlaktórychbrakwsparciawmateriale
pozabiblijnym.Przyznaćsiętumusimydoarbitralnościocen.Niektó-
rymtekstomprzypisaliśmywiększąwagęiwykorzystaliśmyjejakoargu-
mentywnaszymwykładzie,innezostałypominiętelubotwarcieodmó-
wiliśmyimwartościhistorycznej.Trudnotuwskazaćwyrazistekryteria.
Liczącnawyrozumiałość,bierzemynasiebieodpowiedzialnośćzase-
lekcjęiocenęźródeł,zarównotych,którezostałyprzeznaswykorzysta-
nejakowiarygodne,jakitych,którychwartośćhistorycznącałkowicie
zakwestionowaliśmy.
Topograficznenazwywłasnezachowaliśmywbrzmieniumożliwiezbli-
żonymdopolskiegouzusujęzykowego.Imionawłasnenaogółrównież
zapisywanewwersjispolszczonej(np.Sargon,Achazjasz),którym-gdy
wymagategochęćpokazaniaznaczeniaimienia-towarzyszytranskrypcja
(np.Achazjahu).
STARYTESTAMENTJAKOŹRÓDŁOHISTORYCZNE
ZMIANYPARADYGMATUBADAWCZEGO
Przezwielewiekówuważano,żeBiblia,awniejrównieżStaryTestament,wwia-
rygodnysposóbopowiadaoprzeszłości.Mimotakiegodominującegopoglądu,
wyprowadzanegozreligijnegoprzekonaniaonatchnionymstatusietekstuBiblii,
pojawiałysiękrytycznegłosykwestionującehistorycznośćniektórychepizodów
biblijnych.NajlepiejchybaznanymprzykłademjestKsięgaDanielaihipoteza
znanajużwczasachstarożytnych,żenieopisujeonarzeczywistościVIw.idworu
NabuchodonozoraIIwBabilonie,leczpodpozoramirealiówbabilońskichprzed-
stawiaAntiochaIVEpifanesaijegoepokę.
WnaukowympodejściudohistorycznejwartościStaregoTestamentuistot-
naokazałasię2połowaXIXw.,kiedynastąpiłozderzeniewiedzygeologicznej
iteoriiewolucjizopisemstworzeniaświatawKsiędzeRodzaju.Odtegoczasu
badaczezajmującysięBiblią(aleiwielewspólnotreligijnych)usiłowalipogo-
dzićnarracjębiblijnązwiedząnaukową.Sukcesywniezaczętoprzesuwaćumow-
granicęoddzielającąbajeczne,azatemnieprawdziwenarracjeodtych,które
wsposóbwiarygodnyopowiadająoprzeszłościIzraela.
DolatsiedemdziesiątychXXw.granicęwytyczanowrozdziale11Księgi
Rodzaju,uznającjejpoczątkowefragmentyzaopowieścibajeczne(stworzenie
świata,potop,wieżaBabelitd.).DHistoryczna”narracjaoIzraelu,rozpoczynająca
sięodpowołaniaAbrama,miałamiećstatustekstuwiarygodnieodwzorowują-
cegowydarzeniahistoryczne.Wlatachsiedemdziesiątych,wrazzprzełomowymi