Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24.WyprawadoIndii:bilans_26.Sytuacjapodkoniec325r.
75
wypraw,byłączyćekspedycjemorskieilądowe;patrzs.160).Niewykluczone,że
AleksanderchciałwtensposóbotworzyćszlakdlahandluzIndiami(notabene
szlakdziałającyjużzaczasówsumeryjskich,alepóźniejzarzucony).Musiał
zdawaćsobiesprawę,jakwieleproduktówindyjskiejnaturyitamtejszegorze-
miosłaznajdujenabywcówwświeciezachodnim,aprzewożenietowarówdrogą
wodnąobniżyłobyichcenęiumożliwiłobyrozszerzenieasortymentupoza
przedmiotyluksusowe.Jednaknapostawionewyżejpytanienaszeźródłanie
udzieląodpowiedzi,bowiemhandelhistorykówpoprostunieinteresował,aco
dookolicznościpodejmowaniadecyzjiprzezkrólaniemielipewnychinformacji,
przypisywalimuwięctakiemotywy,jakietoimwydawałysięprawdopodobne.
Napewnotrzebapotraktowaćpoważnieobecnewźródłachwyjaśnienia
odwołującesiędosferymitu,ważnenietylkojakoelementpropagandy,ale
istotneidlasamegoAleksandra,któryzawszepragnąłmierzyćsięzbohaterami
mitycznejprzeszłościidorównywaćim.Wczasiewyprawyindyjskiejkrólobrał
sobiezawzórDionizosainieustannieszukałśladówjegozwycięskiejkampanii
(jeszczenapoczątku,wNikai,uznałmiejscowebóstwozaDionizosa;uczczono
jebarwnymświętemwłaśniewtedy,gdykrólprzybyłzeswąarmią).
Wybórtrasypowrotnejzapewnedeterminowałotakżepragnieniezatarcia
wpamięciżołnierzywspomnieniaoichodmowiekontynuowaniamarszuna
Wschód,jedynegoepizodu,kiedykrólprzegrałzwłasnąarmią,tracącswoją
najważniejszącnotę–sławęwodzaniezwyciężonegowkażdejsytuacji,wkażdej
bitwieipotyczce.Aleksanderżywiłwszakprzekonanie,żezłaskibogówjest–
jakgłosiłakrólewskapropaganda–anźketos(zawszezwycięski).
DopierowPurzekrólijegoarmiapoczulisiębezpiecznie.Stądpodkoniec
roku325wyruszonodoKarmaniiwradosnympochodzie,inspirowanymprzez
mityotriumfalnympowrocieDionizosa(wedletradycjimitycznejDionizospo-
wracałzIndiinaciągniętymprzezpanteryrydwanie,któryzdobiłykiściewinnej
latorośliibluszczu;bogutowarzyszyłybakchantki,satyrowie,sylenowieiinne
pomniejszebóstwa).Armiaikrólpotrzebowalijakiegośantidotumnakoszmar
marszuprzezpustynię,toteżkrólewskapropagandaskwapliwiewykorzystała
mityczneodniesienia,abyprzykryćwspomnienieklęski.Zresztąporażkaokazała
sięmniejsza,niżobawiałsięAleksander,ponieważwkrótceokazałosię,żeflota
szczęśliwiewpłynęłanawodyZatokiPerskiejibezpieczniedotarłtakżeKrateros
zeswymioddziałami.WKarmaniiwzniesionoostatniąAleksandrię.
26.SytuacjawpaństwieAleksandra
podkoniec325r.Zmianywkręguelityrządzącej
WczasiedługiejkampaniiindyjskiejdoIranuidalejnazachóddocierałyjedynie
skąpeiczęstofałszywewieści.Byłotonieuchronne,gdyżprzekazywanieinfor-
macjiodbywałosiębardzopowoli,awrogośćwobecAleksandralubodwrotnie:
obawaojegolosystwarzałyidealnewarunkidlaszerzeniasięploteknatemat
katastrofywyprawyiśmiercikróla.Nawetibeztychniepewnychwiadomości
