Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18.Kryzyswdowództwiearmii/19.Podbójpółnocno-wschodniegoIranu
65
Chorezmu,zamieszkaneprzezrolników(itorolnikówstosującychirygację,co
zakładaszerokiekompetencjeisiłęaparatupaństwowego).
ArystokracjarządzącatymikresamiIranurezydowałaniejednokrotniewgó-
rzystychtwierdzach,niemalniedozdobycia.Wystawianaprzezniąkawaleria
należaładonajlepszychwperskimimperium.Mimociągleniezłamanegoparty-
kularyzmuregionłatwopoddawałsięjednolitejwładzypolitycznej(podwarun-
kiem,żenieposuwałasiędozbytdalekosięgającychinterwencji).Przynajmniej
Baktriamusiałabyćzjednoczonajużprzedpodbojemperskim.Żywoodczuwane
niebezpieczeństwonajazdukoczownikówstanowiłozapewneskutecznąprze-
ciwwagędlatendencjiodśrodkowych.
BessosniebyłwstaniezgromadzićarmiizdolnejdostawieniaoporuAleksan-
drowi,gdytenzszedłzprzełęczyHindukuszu,wybrawszydrogępołożoną
najdalejnazachód,anietę,przyktórejnaniegoczekano.ArmiaBessosaliczy-
ła7000Baktrów,nieznanąnamliczbękontyngentówsogdyjskichioddziały
koczownikówDaha.GdyBessos,niedecydującsięnawalkę,cofnąłsiędo
Sogdiany,Baktrowieporzucilijegoobózipowrócilidosiebie.Aleksanderopa-
nowałBaktrięwłaściwiebezwalki.Satrapąkrajumianowanoirańskiegoary-
stokratęArtabazosa,jednegoztych,którzylojalniewspółpracowalizMacedoń-
czykami.TakżeSogdowieniechcieliwystawiaćsięnaryzykowalkizarmią
macedońską,wydaliwięcBessosaAleksandrowi,uznawszy,żetymgestem
oszczędząkrajowinajazdu.Mylilisię,alemyliłsięiAleksander,sądząc,że
szybkiepoddaniesięSogdówbędzietrwałe.Rewolta,którawkrótcewybuchła,
objęłatakżeBaktrię,aenergicznapacyfikacja,jakąprzeprowadzono,bynajmniej
nieodrazuosiągnęłapożądaneskutki.
ZnaczniegroźniejszymprzeciwnikiemodBessosaokazalisię:Spitamenes,
operującywSogdianieiwykorzystującywwalcewezwanenapomocoddziały
koczowników,orazOksyartes,którystanąłnaczelearystokracjiParajtakene.
NiebezpiecznybyłzwłaszczaprowadzącywojnępodjazdowąSpitamenes,po-
nieważstosowałtaktycznesposobywalkicharakterystycznedlakawaleriiko-
czowników,znikającwstepie,gdytylkopojawiałysięjakieświększeoddziały
macedońskie.
Nawiosnę328r.,poefektownejpróbieinwazjizaJaksartesem,udałosię
Aleksandrowidojśćdoporozumieniazkoczownikami.SakowieiChorezmijczycy
przysłaliposelstwauznającejegozwierzchnictwo,achoćtrwałośćtakichgestów
niebyławielka(zależnośćnomadówodkogokolwiekzawszepozostajeprob-
lematyczna),toichrezultatywnajbliższymczasieokazałysiępoważne,ponieważ
Spitamenespozbawionyzostałmożliwościzaciąganianomadówdoswychod-
działówiostatecznietowłaśnieMassageciwydaliswegopoprzedniegosojusznika
Aleksandrowi(wiosną327r.).TrudnakampanianaterenieParajtakene(wzimie
328r.)zakończyłasiędlaarmiimacedońskiejszczęśliwie.Aleksander,wziąwszy
doniewolirodzinęOksyartesa,znalazłwreszciesposób,byzmusićgodozmiany
stanowiska.Porozumienieztamtejsząarystokracjąprzypieczętowanowedletra-
dycyjnychwzorówiperskich,imacedońskichzawarciemmałżeństwamiędzy
AleksandremaRoksaną,córkąOksyartesa(wiosną327r.).
