Historia starożytnych Greków. Tom 3

Ewa Wipszycka, Benedetto Bravo

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-3488-4

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

778

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Wipszycka, Ewa; Bravo, Benedetto. Historia starożytnych Greków. Tom 3. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2010, 778 s. ISBN 978-83-235-3488-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Wipszycka, E.

A1 Bravo, B.

T1 Historia starożytnych Greków. Tom 3

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2010

SN 978-83-235-3488-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 197495, author = "Wipszycka, Ewa and Bravo, Benedetto", editor = "", title = "Historia starożytnych Greków. Tom 3", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2010", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-3488-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Wipszycka, Ewa

AU - Bravo, Benedetto

ED -

TI - Historia starożytnych Greków. Tom 3

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2010

SN - 978-83-235-3488-4

ER -

Netografia (standard APA):

Wipszycka, Ewa; Bravo, Benedetto. Historia starożytnych Greków. Tom 3 [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2010 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-starozytnych-grekow-tom-3-ewa-wipszycka-benedetto-bravo-197495.

historia starożytna, starożytny Rzym, hellenizm, starożytna Grecja, Aleksander Wielki, ancient history, epoka hellenistyczna, Hellenistic epoch, Ancient Greece, Alexander the Great, Hellenism

Trzeci, kolejny tom Historii starożytnych Greków, otwiera opowieść o wyprawie Aleksandra Wielkiego, daleko na wschód rozszerzającej świat, w którym Grecy znaleźli miejsce dla siebie, swoich miast i swojej kultury; narrację zamyka powstanie na jego...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-3488-4

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

778

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skróów15
Wstęp21
Część pierwsza. Aleksander Wielki 27Wstęp29
Źródła30
1. Dzieciństwo i młodość Aleksandra37
2. Pierwsze miesiące rządów38
3. Przed wyprawą na Persje40
4. Początki wyprawy42
5. Pierwsze dni wyprawy w Azji Mniejszej. Bitwa nad Granikiem (334 r.)46
6. Kampania na zachodnich wybrzeżach Azji Mniejszej47
7. Polityka wobec poleis Azji Mniejszej47
8. Kampania na południu Azji Mniejszej48
9. Kontrofensywa Dariusza. Bitwa pod Issos (333 r.)50
10. Sytuacja po bitwie pod Issos52
11. Wojna w Fenicji53
12. Aleksander w Egipcie54
13. Kampania roku 331. Bitwa pod Gaugamela55
14. Opanowanie Babilonii i Persydy. Pożar pałacu w Persepolis56
15. Śmierć Dariusza57
16. Nowa sytuacja po śmierci Dariusza. Źródła napięć i konfliktów59
17. Wojna we wschodnim Iranie61
18. Kryzys w dowództwie armii. Usunięcie grupy Parmeniona62
19. Podbój północno-wschodniego Iranu64
20. Konflikty między Aleksandrem a jego otoczeniem. Zabójstwo Klejtosa66
21. Konflikty między Aleksandrem a jego otoczeniem. Sprawa proskýnesis67
22. Początek wyprawy do Indii70
23. Działania wojenne na terenie Indii71
24. Wyprawa do Indii: bilans działań wojennych i administracyjnych73
25. Powrót Aleksandra z Indii74
26. Sytuacja w państwie Aleksandra pod koniec 325 r. Zmiany w kręgu elity rządzącej75
27. Bunt i reformy77
28. Grecja w latach 334-32379
29. Macedonia w latach 334-32381
30. Organizacja imperium Aleksandra82
31. Armia Aleksandra84
32. Sprawy dyskusyjne: kolos na glinianych nogach – Persja Achemenidów86
33. Sprawy dyskusyjne: czego pragnął Aleksander?88
34. Sprawy dyskusyjne: śmierć Aleksandra91
35. Sprawy dyskusyjne: kult Aleksandra za jego życia93
Bibliografia102
Część druga. Epoka hellenistyczna 105Wstęp107
Źródła literackie113
Inskrypcje119
Bibliografia121
1. Początek nowej epoki. Warunki kompromisu po śmierci Aleksandra122
I. Historia polityczna lat 323-272122
2. Logika nowych czasów. Warunki i cele wojen123
3. Rewolty Greków125
4. Do spotkania w Triparadejsos (320 r.)126
5. Wydarzenia lat 320-316127
6. Wolność dla miast greckich129
7. Wojna z Antygonem Jednookim (316-301). „Rok królów” (306-304)131
8. Demetrios Poliorketes. Fortuna i klęska132
9. Wzrost potęgi Lizymacha. Jego śmierć (281 r.)133
10. Inwazja Celtów (280-279)134
11. Epir. Początki kariery Pyrrusa (298/7-275)135
12. Działania wojenne Pyrrusa w Macedonii i Grecji138
13. Rzut oka na dalsze dzieje hellenizmu139
Bibliografia142
II. Charakterystyka monarchii hellenistycznej 1431. Król143
2. Miejsce wojny i zwycięstwa w ideologii monarchii144
3. Królewskie cnoty145
4. Epitety władców146
5. Król a bogactwo146
6. Sprawy dyskusyjne: personalistyczna wizja historii politycznej hellenizmu148
7. Królewska elita152
8. Hellenistyczni królowie a wschodni poddani i wschodnie wzory królewskiej ideologii153
Bibliografia155
III. Sztuka wojenna w świecie hellenistycznym 156Wstęp. Małe wojny156
1. Liczebność armii królewskich. Duża armia w marszu159
2. Najemnicy161
3. Typy oddziałów164
4. Słonie169
5. Taktyka czasów hellenistycznych: wielkie bitwy170
6. Armie hellenistyczne w walce z Rzymianami172
7. Sztuka oblężnicza174
8. Wojna na morzu179
Bibliografia184
IV. Macedonia i Grecja właściwa 185Żródła185
1. Ludność i zasoby Macedonii186
2. Organizacja państwa macedońskiego187
3. Sprawy dyskusyjne: charakter monarchii macedońskiej188
4. Sytuacja zewnętrzna Macedonii: granica północna191
5. Sytuacja zewnętrzna Macedonii: Tessalia192
6. Poleis i éthne Grecji właściwej z macedońskiej perspektywy193
7. Sytuacja społeczna w Grecji właściwej w III w194
8. Poleis Grecji właściwej: Ateny197
10. Konflikt macedońsko-ptolemejski. Wojna chremonidejska (268/7? – 262?)201
9. Początki panowania Antygona Gonatasa (272 r.)201
11. Uzurpacja Aleksandra, syna Kraterosa (253/2-245)203
12. Poleis Grecji właściwej: Związek Etolski204
13. Powstanie Związku Achajskiego (280 r.) i początki kariery Aratosa (251 r.)209
14. Organizacja Związku Achajskiego210
15. Kryzys w Sparcie. Reformy Agisa IV213
16. Panowanie Demetriosa II (239-229)215
17. Rzymianie na terenie Illirii. I wojna illiryjska (229-228)216
18. Początki panowania Antygona Dosona (229 r.)219
19. Sytuacja na Peloponezie w przededniu wojny Związku Achajskiego ze Spartą219
20. Sparta. Rządy Kleomenesa III220
21. Wojna Związku Achajskiego ze Spartą221
22. Antygon Doson na Peloponezie. Powstanie symmachii Hellenów223
23. Początki panowania Filipa V (221 r.). Wojna sprzymierzeńcza (220-217)224
24. II wojna illiryjska (219 r.)225
25. I wojna macedońska (215-205)225
26. Działania Filipa V w Azji Mniejszej227
27. Sprawy dyskusyjne: charakter i cele polityki Rzymu na Półwyspie Bałkańskim228
28. II wojna macedońska (200-196)233
29. Organizacja Grecji przez Tytusa Kwinkcjusza Flaminina235
30. Sprawa Nabisa236
31. Wojna Etolów i Antiocha III Wielkiego przeciw Rzymowi (192-189)237
32. Koniec panowania Filipa V (179 r.)238
33. Panowanie Perseusza. III wojna macedońska (171-168)239
34. Organizacja Macedonii i Grecji po III wojnie macedońskiej240
35. Powstanie Andriskosa (149-148). Macedonia prowincją (146 r.)242
36. Wojna achajska (146 r.)243
37. Objęcie Grecji właściwej systemem prowincjonalnym244
38. Sprawy dyskusyjne: problemy demograficzne Grecji późnohellenistycznej245
39. Kryzys i odrodzenie. Grecja w wiekach I p.n.e. i I n.e248
Bibliografia250
1. Wielka Grecja. Sytuacja u progu III w252
V. Grecy na Zachodzie252
2. Wyprawa Pyrrusa254
3. Sycylia. Charakterystyka sytuacji255
4. Tyrania Agathoklesa257
5. Pyrrus na Sycylii259
6. Sycylia wobec rzymskiej ekspansji260
7. Massalia261
Bibliografia262
VI. Państwo Ptolemeuszów 263Uwagi wstępne263
Źródła263
1. Kraj270
2. Ludność275
3. Nil i Morze Czerwone. Transport276
4. Panowanie Ptolemeusza I Sotera (323-282)276
5. Panowanie Ptolemeusza II Filadelfa (285-246)279
6. Panowanie Ptolemeusza III Euergetesa (246-222)283
7. Panowanie Ptolemeusza IV Filopatora (222/1-205)285
8. Panowanie Ptolemeusza V Epifanesa (205-180)289
9. Stosunki z Rzymem za pierwszych pięciu Ptolemeuszów290
10. Sprawy dyskusyjne: cele zewnętrznej polityki Ptolemeuszów291
11. Armia295
12. Flota297
13. Struktura administracyjna Egiptu. Poleis. Jednostki podziału. Urze˛dnicy298
14. System eksploatacji ziemi. Kto uprawiał ziemię w Egipcie?301
15. Pobór podatków304
16. Polityka monetarna Ptolemeuszów305
17. Sprawy dyskusyjne: rola państwa w ekonomice308
18. Świątynie i kapłani312
19. Sprawy dyskusyjne: miejsce Greków w ptolemejskim Egipcie317
20. Sprawy dyskusyjne: stosunki między Egipcjanami a Grekami322
21. Aleksandria331
22. Aleksandria jako ośrodek kultury334
23. Sytuacja w pierwszych latach po śmierci Ptolemeusza V Epifanesa336
24. Wojna z Antiochem IV Epifanesem336
25. Panowanie Ptolemeusza VI Filometora (180-145; z przerwa˛w latach: 176-170)338
26. Panowanie Ptolemeusza VIII Fyskona i obu Kleopatr (II i III)340
27. Wydarzenia lat 116-81/0342
28. Sprawy dyskusyjne: czy istniał testament przekazujący Egipt Rzymowi?343
29. Panowanie Ptolemeusza XII Auletesa (80-51; z przerwą w latach: 58-55)347
30. Panowanie Kleopatry VII. Okres początkowy do śmierci Cezara: lata 51-44349
31. Panowanie Kleopatry VII: lata 44-30350
32. Sprawy dyskusyjne: ocena postaci i polityki Kleopatry VII352
33. Sprawy dyskusyjne: stan Egiptu za czasów Kleopatry VII358
34. Sprawy dyskusyjne: czynniki, które zadecydowały o upadku monarchii Ptolemeuszów360
35. Nowy porządek362
Bibliografia365
VII. Państwo Seleukidów 368Źródła368
1. Kształtowanie się terytorium państwa Seleukidów371
2. Charakterystyka geograficzna państwa Seleukidów372
3. Stolice Seleukidów380
4. Panowanie Antiocha I Sotera (281-261)380
5. Panowanie Antiocha II Theosa (261-246)382
6. III wojna syryjska, zwana także wojną laodikejską (246-241)382
7. „Wojna bratobójcza”383
8. Seleukidzki Wschód w wieku III384
9. Pierwsze secesje. Andragoras w Partii392
10. Uniezależnienie się Baktrii. Problem Persydy393
11. Seleukos III Soter (226-223). Początki panowaniaAntiocha III Wielkiego (223-220)394
12. IV wojna syryjska (219-217)395
13. Operacje Antiocha III w Azji Mniejszej395
14. Wyprawa Antiocha III na Wschód (212-205/4)396
15. V wojna syryjska (202-200)398
16. Działania Antiocha III w Azji Mniejszej i Grecji. Wojna z Rzymem399
17. Pokój w Apamei (188 r.) i jego konsekwencje400
18. Dalsze losy państwa baktryjskiego401
19. Seleukos IV Filopator (192-175)402
20. Początki panowania Antiocha IV Epifanesa (175-164/3)403
21. VI wojna syryjska (170-168)403
22. Konflikt z Żydami404
23. Koniec panowania Antiocha IV (165-164/3)404
24. Panowanie Demetriosa I Sotera (164/3-151/0)405
25. Panowanie Demetriosa II Nikatora (147-126/5)406
26. Ostatnie 60 lat dziejów dynastii (123-63)408
27. Procesy rozkładu monarchii408
28. Struktura polityczna państwa Seleukidów410
29. Urzędnicy. Elita dworska411
30. Dochody412
31. Działalność kolonizacyjna413
32. Niegreckie miasta monarchii Seleukidów418
33. Armia419
34. Sprawy dyskusyjne: struktura własnos´ci ziemskiej422
35. Sprawy dyskusyjne: chłopi królewscy429
36. Sprawy dyskusyjne: zasięg wpływów kultury greckiej w centrum państwa Seleukidów (Syria, Celesyria, Cylicja)431
37. Sprawy dyskusyjne: zasięg wpływów kultury greckiej na seleukidzkim Wschodzie434
38. Sprawy dyskusyjne: monarchia Seleukidów – państwo macedońsko-greckie czy orientalne?444
39. Syria rzymska446
Bibliografia448
VIII. Żydzi 450Źródła450
1. Stosunki etniczne w Palestynie451
2. Diaspora454
3. Stosunki gospodarcze i społeczne w żydowskich społecznościach Palestyny hellenistycznej455
4. Polityka obcych władców wobec Judei456
5. Proces hellenizacji Żydów457
6. Początek seleukidzkiego panowania459
7. Antioch IV Epifanes a Żydzi462
8. Sprawy dyskusyjne: motywy działania Antiocha IV464
9. Powstanie Machabeuszów468
10. Narodziny niezależnego państwa żydowskiego470
11. Rzym a Judea470
12. Religia żydowska czasów hellenistycznych473
13. Świątynia i synagogi. „Uczeni w Piśmie”476
14. Ugrupowania religijne („sekty”)478
15. Życie religijne diaspory. Powstanie Septuaginty481
16. Partykularyzm kontra uniwersalizm485
17. Sprawy dyskusyjne: jeszcze raz Żydzi a grecka cywilizacja486
Bibliografia491
IX. Azja Mniejsza i przyległe do niej terytoria północno-wschodnie 493Wstęp493
1. Poleis zachodniej Azji Mniejszej496
Rodos497
Milet i Efez499
Byzantion500
Herakleja Pontyjska500
Kyzikos500
2. Państwo Attalidów501
Synopa501
Panowanie Eumenesa I (263-241) i Attalosa I (241-197)502
Pergamon w sojuszu z Rzymem503
Attalos III. Rewolta Aristonika 505Powstanie prowincji Azji506
Sprawy dyskusyjne: charakter powstania Aristonika507
Sprawy dyskusyjne: motywy, jakimi kierował się Attalos III przy sporządzaniu testamentu511
Attalidzi a miasta greckie513
Pergamon jako ośrodek kultury514
3. Galaci515
4. Bitynia516
5. Pont517
Kraj517
Początki dynastii i jej charakter518
Pierwsi wielcy władcy519
Początki panowania Mitrydatesa VI Eupatora (112-63)520
Zamiary Mitrydatesa VI i jego zasoby521
I wojna mitrydatejska (89-85)522
II i III wojna mitrydatejska (83-82, 74-63)526
Koniec panowania Mitrydatesa VI527
6. Kappadocja528
7. Armenia529
8. Państwa położone nad Eufratem: Melitena, Sofena, Kommagena, Osroena531
9. Piraci w Cylicji533
10. Początki rzymskiego panowania w Azji Mniejszej.Organizacja prowincji535
11. System poboru podatków537
12. Porównanie panowania władców hellenistycznych i Rzymu540
13. Represje po wojnach Rzymu z Mitrydatesem VI541
14. Nowy porządek zaprowadzony przez Pompejusza542
15. Czasy wojen domowych (lata czterdzieste i trzydzieste I w.)543
16. Azja Mniejsza w czasach wczesnego cesarstwa545
Bibliografia547
X. Miasta greckie 5491. Aspekty urbanistyczne. Architektura549
2. Relacje między poleis a królami. Kryzys poleis556
3. Finanse poleis561
4. Aspekty gospodarcze i społeczne564
5. Instytucje polityczne hellenistycznych miast565
6. Poleis i ich dobroczyńcy (euergétai). Nowa elitaczasów późnego hellenizmu569
7. Greckie poleis pod rzymskim panowaniem572
8. Edukacja w hellenistycznych poleis574
9. Efebia579
10. Uczestnicy ćwiczeń w gimnazjonie (poza efebami)580
11. Wychowanie fizyczne. Zawody581
Bibliografia584
XI. Kultura grecka okresu hellenistycznego 586Wprowadzenie586
1. Retoryka588
2. Historiografia590
Timajos594
Polibiusz595
Posejdonios596
3. Filozofia597
Stoicyzm599
Epikureizm602
Szkoła platońska i sceptycyzm605
Szkoła perypatetyczna606
4. Nauki607
Matematyka oraz badania nad przyroda˛ „podksiężycowa˛”i nad „niebem”608
Badania filologiczne i antykwaryczne614
5. Komedia Nowa618
6. Epigram, elegia, epos i inne formy poezji621
Epigramy622
Kallimach624
Aratos626
Teokryt627
Apollonios Rodyjski631
Epigoni632
7. Zmiany zachodzące w kulturze greckiej od końca II w633
Bibliografia636
XII. Religia 6381. Uwagi wstępne638
2. Religia tradycyjna640
3. Nowe zjawiska w wierzeniach epoki hellenistycznej.Charakterystyka ogólna642
4. Grecy wobec bóstw wschodnich. Charakterystyka ogólna647
5. Kult Sarapisa649
6. Kult Izydy652
7. Sprawy dyskusyjne: problemy upowszechniania się kultu bóstw wschodnich655
8. Sprawy dyskusyjne: problem kryzysu religii tradycyjnej658
9. Kult władców661
10. Sprawy dyskusyjne: religijne treści kultu władców666
Bibliografia671
Spis map673
Spis ilustracji w tekście674
Spis plansz678
Indeks679

CZĘŚĆPIERWSZA.

AleksanderWielki

hoMe

´las),oficerstarszywiekiem,należącydogronaludzi,którychkarieraza-

częłasięjeszczezaczasówFilipa.Nominacjatamiałanaceluuspokojeniestarej

kadry,którąproirańskapolitykaAleksandradrażniła,ausunięciegrupyPar-

menionagłębokoniepokoiło.Reformanietrwaładługo,itoniezależnieod

losówKlejtosaCzarnego(otymniecodalej;patrzs.66-67),bowiemkról

wkrótceponownieustanowiłjednolitedowództwojazdy,afunkcjętępełniłdo

końcaswegożyciaHefajstion.Promocjeotrzymalitakżeinniwojskowibliscy

synowiFilipa:Krateros,Hefajstion,Perdikkas,KojnosiPtolemeusz,alenikt

znichnigdynieosiągnąłtakiejpozycji,jakąmiałParmenion,ponieważnapięcia

iantypatiewewnątrztegokręgudawałykrólowidodatkowągwarancję,żeżaden

zjegowspółpracownikówzanadtonieurośniewsiłę.

ChoćAleksandrowiudałosięprzeprowadzićtenzamachstanuzgodnie

zzamierzeniami,tokonsekwencjebyłydlakrólanegatywne.Stosunkimiędzy

armiąawładcązaczęłysiępsućjużwcześniej,terazzaśegzekucjepotęgowały

jeszczeatmosferęnapięciainieufności.Armięodrazupoderwanododalszych

działańwojennych.WtensposóbAleksanderbroniłsięprzedzłyminastrojami

wśródżołnierzy,którzyzamiastrozpamiętywaćkrwawąrozprawęzFilotasem

iParmenionemprzystąpilidoopanowaniaArachozji.Naczeletejsatrapiistanął

Macedończyk,któremupozostawionosolidnygarnizon(4000pieszychi600

jeźdźców),codajenamwyobrażenieostrategicznymznaczeniutegoobszaru.

ZArachozjiAleksanderprzeszedłdoParapamisadów,krainywysokichgór,

wktórychjegoarmiitrudnobyłosięporuszaćigdziepodczastejzimowejkam-

paniiponiesionowysokiestraty.Dopierowiosną329r.wojskozeszłozHin-

dukuszunarówninęBaktrii.

19.Podbójpółnocno-wschodniegoIranu

Aleksanderrozpoczynałtrzylatatrudnejwojny,jakamiałasiętoczyćbezwiel-

kichbitewisławy,wojnymęczącejiniemającejwyraźnegokońca.Sukcesybo-

joweipoddaniesięmiejscowychnotablinieoznaczałobowiemdefinitywnego

podboju,aludnośćobszarówjużpodporządkowanychbuntowałasię,prowoku-

jącmacedońskiegokróladokrwawychrepresji,którenieuchronniepowiększały

opóriwrogość.

Naobszarzepółnocno-wschodniegoIranuwyodrębniamytrzykrainygeo-

graficzne:Baktrię,SogdianęiParajtakene(patrzmapanr1).Baktriatoregion

wielceurozmaicony:żyznąrówninę,leżącąwcentruminawadnianąwodami

Oksosu,ztrzechstronotaczaływysokiegóry.Krainatasłynęłazwydobywanego

wgórachlapislazuli(handeltymminerałemmiałniezwykleszerokizasięg)oraz

ześwietnychkoni.WobrębleżącejmiędzygórnymbiegiemOksosuiJaksartesu

Sogdianywchodziłynadewszystkoobszarygórskie.TakżeParajtakenepokry-

wająłańcuchygór.NaJaksartesiekończyłosięimperiumperskie,bonadrugim

brzegurzekizaczynałsięświatkoczowników:MassagetóworazSaków.Tylko

naddolnymOksosemuformowałosię,jużwpoprzednimokresie,państwo

Brak wyników

Historia starożytnych Greków. Tom 3

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra