Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
CZĘŚĆPIERWSZA.
AleksanderWielki
KrólzapewneniechciałtakżepogarszaćstosunkówzAteńczykami,gdyżza-
leżałomunawzględnielojalnymwspółdziałaniuateńskiejfloty,która–mimo
wszelkichklęskpoprzedniejepoki–ciąglebyłasilna.
3.PrzedwyprawąnaPersję
Wyprawaprzeciwkokrólowiperskiemustanowiłaczęśćpolitycznegodziedzic-
twaFilipa,aAleksanderdeklarowałsięjakowiernyowegodziedzictwaegze-
kutor.Niewiemy,czymiałwówczasdalejsięgająceplany(inaczejmówiąc:czy
odpoczątkumiałzamiarpodbićwięcejobszarówniżtylkozachodniesatrapie
AzjiMniejszej).Żadneznaszychźródełnieupoważnianasdowyciągania
wniosków,bezpieczniejwięcbędziezachowaćwtejkwestiisceptycyzm.Wielką
niewiadomąjestdlanastakżeorientacjaAleksandrawsprawachgeograficznych:
cowiedziałozasięgupaństwa,któreatakował?ojegokrainach?omozaice
ludówijęzyków?oklimacieziemzaEufratem?
DecyzjeAleksandrawsprawieMacedoniiwskazująnawielkąostrożność
przyszłegozdobywcyAzji.Funkcjekrólewskiewojczyźnie(wtymprzede
wszystkimważnefunkcjesakralne)pełnićmiałaOlimpias,zaśdowództwonad
armiąorazfaktycznawładzawMacedoniiiGrecjioddanezostaływręceAn-
typatra,człowieka,którypotwierdziłswąwiernośćibyłniezwyklesprawny
militarnie.Aleksanderpozostawiłmu12000piechurówmacedońskichi1200
jeźdźców,awięcwojskoliczne,któredodatkowomożnabyłouzupełniaćzacią-
gaminamiejscuiwśródsprzymierzeńców.TakiesiłymiałyzabezpieczaćMa-
cedonięprzedatakiemzpółnocy,atakżepilnowaćporządkuustanowionego
wGrecjiprzezFilipa,zgórywszakmożnabyłoprzewidzieć,żeniektórepoleis
będąpróbowaływykorzystaćnieobecnośćkróla.Antypater–jakpokażeprzysz-
łość–swojewcaleniełatwezadaniewypełniłbardzorzetelnie.
Tymczasemsytuacjawpaństwieperskimuległaistotnejzmianie.Odroku
336imperiummiałonowegowładcęwosobieprzedstawicielabocznejlinii
Achemenidów,Kodomana,panującegopodimieniemDariusza.Doszedłondo
władzydziękipoparciuwezyraBagoasa,któryusunąłrządzącąliniękrólewskiej
rodziny.Klęska,jakąDariuszponiesiewstarciuzAleksandrem,niepowinna
przesłaniaćnamjegozalet.Przedwstąpieniemnatronsprawowałwysokie
godnościiodznaczyłsięosobistąodwagą,aszybkieuwolnieniesięodpro-
tektora,którygonatronwyniósł,takżedobrzeświadczyoumiejętnościdawania
sobieradywdworskichrozgrywkach.Aleksandernapoczątkuwyprawyosten-
tacyjnietwierdził(zgodniezprawdą!),żejegoprzeciwnikjestuzurpatorem.
Niewykluczoneteż,żesposób,wjakiDariusztronzdobył,osłabiłtradycyjnie
wysokąpozycjęmonarchywoczachperskiejelityizmniejszyłjejgotowośćdo
służeniawładcywdobrejizłejgodzinie.
Możliwościmobilizacyjnepaństwaperskiegobyłyogromne.Królmógłpo-
wołaćokoło30000jeźdźców,rekrutowanychprzedewszystkimnaterenieIra-
nu,gdziehodowanorasędużychkoni,wyśmienicienadającychsiędowalki.
