Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Wymienialnośćwalutimechanizmykursówwróżnychsystemachmonetarnych
tylkoztejracji,żepoprostuniedajesięmiećobecniekursustałegonawszystkichkierun-
kachrównocześnie,skoroutrzymujesięstosunkigospodarczezróżnymiobszaramiświa-
ta,atrzygłównewalutywspółczesnegoświataopierająsięnafloatingu.Faktempozosta-
jejednak,żeodpoczątkulatsiedemdziesiątychubiegłegowiekutj.odmomentu,kiedy
załamałsięjednorodny,powszechnysystemkursusztywnego,globziemskijest„opięty”
mozaikąobszarówwalutowych,międzyktórymifunkcjonująbardzoróżnerozwiązania
kursowe,oróżnychproporcjachusztywnieńielastyczności.
Tetakróżnemodelekursudająsięteoretycznieułożyćwszereg(inaczejmówiąc:
wspektrumalbowachlarzform)odkursuskrajniegiętkiego,tj.całkiemswobodniepły-
wającego,dowariantuskrajniesztywnego,jakimjestteoretycznymodelkursuabsolutnie
stałego(fixedrateofexchange),zformamipośrednimiodbardziejdocorazmniejgięt-
kich(czylidocorazbardziejsztywnych).Jednakpośredniesystemykursu,zjakiminaj-
częściejspotykamysięwpraktyce,łącząpewnecechyjednegoidrugiegowariantuskraj-
nego(czylijaksięteżmówiczystego)wproporcjachzależnychodichzbliżenia,lub
teżoddalenia,względemjednegolubdrugiegoekstremum.
Dlategoteż,powstępnymprzedstawieniumechanizmufunkcjonowaniakursukształ-
towanegoprzezswobodniedziałającesiłypopytuipodaży(rys.1.1irys.1.2),copozwa-
ladaćwstępnyzarysmechanizmuczystegokursugiętkiego(pływającego),trzebazkolei
ukazaćspecyfikęwariantuprzeciwstawnego,amianowiciekursuskrajniesztywnego(tj.
całkowiciestałego).Samopojęcie„kursstały”nasuwajednaknasamymwstępiepytanie
staływzględemczego?Cojest,czyteżraczejcowogólemożebyćmiarodajnąpod-
stawąstałościzewnętrznejwartościjednostkipieniężnejczylikursuwymiennegowaluty?
Nowożytnahistoriagospodarczadajewzasadzietrzyodpowiedzinatopytanie.Podstawą
określeniakursuwymiennegojednostkipieniężnejmogąbyć:
Kruszecniegdyśsrebro,wnowszejhistoriizłoto,zastosowanejakoformalne
ifaktycznezabezpieczenieemisjipieniądza.Jednostkadanegopieniądzamawtedywkru-
szcuwyrażonyurzędowyparytet,tj.odpowiadającąjejwagowookreślonąilośćszla-
chetnegometalu.Instytucjaemitującabanknotywyrażonewdanejwaluciezobowią-
zujesięwydawaćwedługparytetukruszecwzamianzawprowadzonewcześniejdoobie-
gubanknotyinaodwrótprzyjmowaćnatejsamejpodstawiekruszecwzamianza
banknoty.
Innawybranajednostkapieniężna,zregułyjednostkamonetarnaważnegogospo-
darczokraju(jakdolaramerykański)alboujednoliconegowalutowoobszarugospodarcze-
go(jakeuro,walutaUniiGospodarczejiWalutowejwEuropie)luborganizacjimiędzy-
narodowej(jakąjesttzw.SDR,jednostkamonetarnaMiędzynarodowegoFunduszuWa-
lutowego).
„Koszykwalut”tj.sumaskładnikówreprezentującychokreśloneilościkilkulub
kilkunastuwalut.Podstawąodniesieniajestzatemwięcejniżjednawaluta,awpływzmian
międzynarodowejwartościkażdejznichnawartośćrozpatrywanejjednostkizależyod
statystycznejwagi,przypisanejdanejwaluciewtymkoszyku.
Niezależnieodtypumechanizmukursowego(kursstałyczygiętki),zmianywpopy-
cieipodażywalutwywierająnakurstakąsamąpresjęwgóręalbowdół,stosowniedo