Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Wymienialnośćwalutimechanizmykursówwróżnychsystemachmonetarnych
dzynarodowegopodziałupracy.Powodujązaprzepaszczenieznacznejczęścipożytków,
jakiepotencjalnieniesiezesobąspecjalizacjawwytwarzaniudóbrorazoptymalizacjaroz-
mieszczeniamobilnychczynnikówprodukcjiwskaliświata.Wykorzystanietakichszans
stajesięwpełnimożliwetylkowramachmiędzynarodowejwspółpracyekonomicznej
opartejnawymienialnympieniądzu.Jesttakdlatego,żedopierohandelprowadzonynatej
podstawiefaktycznieuwalniauczestnikówwymianyodkoniecznościrównoważeniaob-
rotówzkażdympartneremzosobna.Dziękitemumogązaistniećwarunkidowielostron-
nejkompensatysald.Wprowadzatoelementniezbędnejelastyczności,dziękiczemumoż-
liweiakceptowalnestająsięprzejściowenadwyżkiiniedobory–rzecznieuchronnaipo-
trzebnadoswobodnegorozwojukażdejgospodarki,zaangażowanejwwymianęzeświatem
zewnętrznym.Ważnejestjednak,bydostrzec,iżznaczeniewymienialnościnieogranicza
siębynajmniejdoułatwieniahandlu.Conajmniejrównieważny,araczejjeszczeważniej-
szy(przynajmniejwperspektywiedługoterminowej),jestwzglądnato,żewymienialność
pieniądzaotwieratakżekanałyprzepływuzasobówprodukcyjnych,zwłaszczakapitału.
Jednąbowiemzform,jakąprzyjmujekapitał,jestformapieniężna.Wymienialnośćpie-
niądzaumożliwiawięc,zjednejstrony,produktywniejszeużyciegopozagranicamitym
krajom,któreposiadajątenczynnikwrelatywnejobfitości,azdrugiejstrony–otwiera
wrotadlaimportukapitałudotychkrajów,gdziedajesięodczućjegowzględnybrak.
Powyższeuwagi,rzucającświatłonanajważniejszycel,jakiemusłużymiędzynaro-
dowysystemfinansowywogólności,uwypuklająznaczenietejfundamentalnejzasady,na
jakiejsięonopiera.Tązasadąjestwłaśniewymienialnośćwalut.Dlategomiędzynarodo-
wysystemwalutowydajesięzdefiniowaćjakozestawmechanizmówpieniężnychinarzę-
dziregulacyjnych,instytucjiposługującychsiętyminarzędziamiorazreguł,jakimisięprzy
tymkierują,którełączniemająnaceluniecoinnegojakwłaśniezachowanieiumocnienie
tejpodstawowejzasady–wymienialnościwalut.
Przytejokazjinależydoprecyzować,żewymienialnośćwalutjestturozumianajako
realnamożnośćswobodnegonabycia,sprzedania,posiadaniaitransferowaniawalutwe-
wnątrzposzczególnychobszarówipozaichgranice,przezkażdegoidladowolnychnie-
zakazanychprawnymiprzepisamicelów.Wymienialnośćzatemto,zjednejstrony,upraw-
nienieprzysługująceokreślonympodmiotom,azdrugiejstronykorespondującyztym
obowiązek,ciążącynapaństwie,zapewnieniawarunków,wktórychpodmiotybędąmogły
zopisanegotuprawarealniekorzystać.Zmakroekonomicznegopunktuwidzeniajestona
przedewszystkim„kluczem”otwierającymgospodarkęnazewnątrz,przerzuceniempo-
mostudlajejintegracjizotaczającąjągospodarkąświatową.
1.2.Dewizy,rynekdewizowyikurswymienny
Praktycznarealizacjazasadywymienialności,mianowicie–kupnoisprzedażwalut,do
którychsprowadzasięzamianapieniądzakrajowegonapieniądzzagranicznyinaodwrót
–dokonujesięnarynkudewizowym,inaczejmówiąc:lokalnym(krajowym)rynkuwalu-
towym.Wartonapoczątekpoświęcićchwilęuwagiznaczeniuterminów,którewtymkon-
tekścieużywamyizjawiskom,doktórychonesięodnoszą.