Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Wymienialnośćwalutimechanizmykursówwróżnychsystemachmonetarnych
1.4.Procesdostosowawczywobugłównychtypachkursów
–charakterystykaporównawcza
Nierównowagazeznakiemprzeciwnymwbilansachpłatniczychdwóchkrajówwobusy-
stemachkursu–giętkiegoistałego–uruchamiasiły,któredoprowadzajądoodwrócenia
kierunkuzmianstrumienitowarowych.
Wkrajugdzieimportwzrósł,dającdeficyt,odpewnegomomentuzacznieonspadać.
Wkrajunadwyżkowymdodatniesaldohandlowezaczniesiękurczyć.Natejpodstawie
przyjmujesię,iżwmomencieniezbytodległymwczasiedadząosobieznaćtendencjedo
ustanowienianowegostanurównowagi(jeślinieprzeszkodząwtymnowezakłócenia),
choćmożetonastąpićprzyinnympoziomieobrotówniżprzedtem.
Wmodeluopartymnasystemiekursugiętkiegodziałająwtakimkierunkugłównie
przesunięciarelatywnychpoziomówcen(widocznewtedy,kiedysięnasystemcenje-
dnegoalbodrugiegokrajupatrzyzzewnątrz–przezpryzmatzmienionegoprzelicznika
kursowego,jaktoczyniąhandlowcypoobustronachgranicy).Natomiastwmodeluzkur-
semstałymwiodącąrolęwmechanizmiepowrotudorównowagigrająpoobustronach
przeciwnieukierunkowaneprzesunięciaabsolutnych(wodróżnieniuodrelatywnych)ukła-
dówcen.Napoczątku,absolutnepoziomycenmogąbyćzresztądopewnegomomentu
stałe,gdyprocespowrotudorównowagiprzysztywnymkursiejużruszył–np.jeżeli
wkrajudeficytowymcenysąutwardzanewkierunkudolnymprzezsztywnepłace,awkra-
junadwyżkowympodażtowarówjestwysoceelastycznazracjiniepełnegowykorzy-
staniamocyprodukcyjnych.Wtedy,jeszczebezpomocycen,działająjużodstronobu
krajówwkierunkurównowagimnożnikihandluzagranicznego.„Mnożnikekspor-
towy”wkrajunadwyżkowymdajewtakiejsytuacjinajpierwwzrostdochodubezzwyżek
cen(gdypodrugiejstronietymczasem,tj.wkrajudeficytowym,mnożnikdziaławstecz,
obniżającdochódiredukującdeficyt).Takieprzeciwstawneprzesunięciapoziomówdo-
chodówrealnych,taksamojaknastępującepotemprzeciwstawneprzesunięciaabso-
lutnychpoziomówcen,służąstopniowejeliminacjinierównowagiwzajemnegobilansu
handlowego.
Ostatecznietam,gdziedochódrośnie,importwzrastaprzeważniezdwupowodów:
cenowegoidochodowego.Albowiempoprzekroczeniuprogupełnegozatrudnienia,dalszy
wzrostdochoduzaczniepchaćcenywgórę.Odwrotniedziejesięwkraju,gdziedochód
siękurczy.Należyoczekiwać,żemimousztywnieniacenpostępującadeflacjadoprowadzi
ostateczniedoichspadku.Dlategowłaśniegłównymi„sprężynami”klasycznegomodelu
samoczynnegorównoważeniasiębilansówhandlowychwdługimokresieprzyobume-
chanizmachkursowychsąprzeciwnieukierunkowaneprzesunięciapoziomówcen(rela-
tywnewjednymsystemiekursu,absolutnewdrugim).Wdługimokresiezakładasięstan
pełnegowykorzystaniamocyprodukcyjnych.Wkrótszychprzedziałachczasowychprzy
obusystemachkursuwłączająsięprzejściowododatkowesiłyrównoważące,związaneze
zmianamirealnychdochodów.Wpraktyceułatwiatopowrótdozewnętrznejrównowagi
–coprawdaniekiedyzacenęwiększegobezrobociawkrajudeficytowymoraz/albozwięk-
szonejpresjiinflacyjnejwkrajunadwyżkowym.
