Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
CZĘŚĆI
OGÓLNEMECHANIZMYDZIAŁANIALEKÓW
cd.tabeli2.1.
•DIS–Dissolve(Hrozpuszczać”)–tabletkęmożnassaćlubrozpuścićwwodzieiwypić
•SL–Sublingual(Hpodjęzykowy”),tabletkarozpadasięiulegawchłonięciupodjęzykiem
•HBS–HydrodynamicallyBalancedSystem–SystemHydrodynamicznieZrównoważony,czyliflotacyjnapostaćleku,unoszącasię
np.napowierzchnisokużołądkowego
•TTS–TransdermalTherapeuticSystem–systemprzezskórny(dotyczydziałaniaogólnegoleku)
*Wwypadkulekówbiologicznychnazwychemicznestosowanesąbardzorzadko,jakonazwasystematycznafunkcjonujenazwaopisowawjęzyku
angielskim.
ChPL–charakterystykaproduktuleczniczego;IUPAC(InternationalUnionofPureandAppliedChemistry)–MiędzynarodowaUniaChemiiCzystej
iStosowanej.
Możliwejestrównieżlegalnestosowanielekówina-
czej,niżzostałotookreślonewChPL.Jesttotzw.zasto-
sowaniepozarejestracyjne(off-label),kiedylekstosowa-
nyjestwinnychdawkach,przyinnejdrodzepodania
lubschemaciedawkowanianiżwskazanewChPL,wpo-
pulacji,dlaktórejniejestprzeznaczony(np.niezgodnie
zzaleceniamiwiekowymi),atakżemimoistnieniaprze-
ciwwskazańdopodanialeku.Decyzjaozastosowaniule-
kówoff-labelzapadanajczęściejwsytuacjikonieczności
ratowaniażyciaizdrowiapacjenta,brakuskuteczności
zatwierdzonych,dostępnychterapii(dośćczęstowonko-
logii,psychiatriiczyintensywnejterapii)lubbrakuleków
dopuszczonychdladanejpopulacji(częstowpediatrii).
Pozarejestracyjnezastosowanielekuniesiezesobąza-
równopotencjalnekorzyści(jesttojedynaopcjadlapa-
cjentównieodpowiadającychnadostępne,zatwierdzo-
neterapie;należytakżepamiętać,żeChPLczęstofinie
nadąża”zarozwojemwiedzymedycznej),jakiryzyko
(nieprzewidywalnośćefektuwynikającazodmienności
wfarmakodynamice/farmakokinetyceleku,wystąpienie
nietypowychdziałańniepożądanych).Użycielekuoff-
-labelpowinnobyćzgodnezaktualnąwiedząmedyczną
opatofizjologiichorobyimechanizmachdziałanialeku.
Innenajczęstszeargumentyprzemawiającezazastoso-
waniemlekuoff-labelto:
y
rejestracjawdanymwskazaniujednegolekuzdanej
klasy(grupy)–możetousprawiedliwiaćzastosowanie
innychlekówztejklasywtymwskazaniu;
y
brakbadańdotyczącychdziałanialekuwdanejpopu-
lacji(kobietywciąży,dzieci,osobychorepsychicznie,
seniorzy),kiedypotencjalneryzykowynikającezza-
stosowanialekupozostajewocenielekarzawyraźnie
niższeniżmożliwekorzyściztymzwiązane;
y
stanzagrożeniazdrowiaiżycia,chorobanieuleczalna
(brakodpowiedzinazatwierdzoneterapie)–sytuacje,
którewymuszająnalekarzustosowaniekażdejformy
leczenia,którajestzgodnazlogiką,rozumem,wiedzą
idoświadczeniem,bezwzględunaaspektrejestra-
cyjny;
y
fiekstrapolacjawskazań”–kiedypatogenezachorób
AiBjestpodobnaorazistniejelekzarejestrowany
dostosowaniawchorobieA,możnasięzdecydować
nazastosowaniegowchorobieB.
Należypodkreślić,żewstosowaniulekówoff-label
podstawoweznaczeniemająaspektyetyczne,awszcze-
gólnościpowódzastosowanialeku,któryniemożenosić
znamioneksperymentubadawczegoczybadaniaklinicz-
nego.Celemzastosowaniaoff-labelniemożebyćpogłę-
bianiewiedzynaukowej(eksperymentbadawczy)czy
testowanielekuwpozarejestracyjnychwskazaniach(ba-
daniekliniczne).Jedynąmotywacjąużycialekupowinno
byćdobropacjenta,akierowaniesięjakimikolwiek
innymiprzesłankamistanowinaruszeniezasadetyki.
1.4.Miejscoweiogólnestosowanieleku
Szczegółoweomówieniedziałanialekównapoziomieko-
mórek,organówiorganizmuznajdujesięwrozdziale2
Farmakodynamika.Wcodziennejpraktycelekimożemy
stosowaćmiejscowo(zzamiaremuzyskaniamiejscowego
efektuleku),np.wleczeniuzmiannaskórzeczybłonach
śluzowych,doworkaspojówkowego,atakżeprzyznie-
czuleniu,podająclekinadoponowoczypodpajęczynów-
kowo,lubogólnie(różnymidrogami,zakładającwchło-
nięciesięlekudokrwiijegodotarciewrazzniądocelu
działania).Przypodaniumiejscowymsiłaterapeutyczne-
godziałanialekujestproporcjonalnadojegostężenia
(np.maścizawierającelekwróżnychstężeniachprocen-
towych),aprzyogólnymefektterapeutycznyzależyod
zastosowanejdawkileku(imwyższadawka,tymsilniej-
szedziałanie).Należyjednakpamiętać,żemiejscowo
podanylekmożesięostateczniewchłonąćispowodować
zatrucie,jeślijegosumarycznailość(sumarycznadawka)
