Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.PODATKIISYSTEMPODATKOWYWDOROBKUEKONOMII
38
praktyczniezrokunarokuopodatkowaniemobejmowanocorazwięcejsta-
nówfaktycznychiprawnych.
Udziałpaństwawkażdejaktywnościwzależnościodumowyspołecznej
(rys.1.5)będziedlawszystkichobywateliproporcjonalnybądźzmienny.
Proporcjonalnyudziałbędziewprzypadkustosowaniastawkiliniowej,
wtymprzypadkuniezależnieodwysokościpodstawyopodatkowania
będzieonawciążtakasama.Zmiennyudziałpaństwaobejmujeszersze
spektrummożliwości,gdzieudziałtenmożerosnąćprogresywniewraz
zwyższąpodstawąopodatkowania(np.udziałprogresywnyglobalny,pro-
gresywnyszczeblowany,regresywny)bądźmalećwrazzewzrostempod-
stawy(stawkaregresywna),gdziepowszechniestosowanymrozwiązaniem
przyzmiennymudzialepaństwanajczęściejwpodatkachprzychodowych
idochodowychjestokreślonakwotawolnaodpodatku(rys.1.5).
Modelesystemupodatkowegowgospodarcerynkowejstosująodstęp-
stwaodogólnieprzyjętegostandardupodatkowego.Dziękitemurealizo-
wanesąfunkcjepozafiskalne,któreskutkujązmniejszeniemobciążenia
podatkowegopostroniepodatnika,któryjestbeneficjentemokreślonych
preferencjiobejmującychulgi,zwolnieniabądźobniżonestawkiopodat-
kowania.Wykorzystanieprzezpodatnikapreferencjimabyćnagrodąza
oczekiwaneprzezpaństwozachowanieczypostawę.Stosowanerozwią-
zaniapreferująokreślonegrupyspołeczne,np.dużerodziny,rolników,
przedsiębiorców;lubokreślonesektorygospodarkiorazzachowaniaeko-
nomiczne(inwestycje,innowacyjność,oszczędzanie).Wykorzystujesię
dotegoulgisystemoweobejmującepodatnikówspełniającychokreślone
przepisamiwarunkibądźulgizindywidualizowanestosowaneporozwa-
żeniuindywidualnejsytuacjipodatnika.Zwolnieniawyłączajązopodatko-
waniapewnągrupępodatkowychbeneficjentówalbopewneprzedmioty
opodatkowania.
Stosowanenaświeciemodelesystemówpodatkowychobejmująpełne
spektrumpodmiotówiprzedmiotówopodatkowania.Różnicęmożnaza-
uważyćwprzypisaniuwagimiędzyokreślonymirodzajamidaninpublicz-
nychzasilającychbudżetypaństw(rys.1.6),np.wStanachZjednoczonych,
Australii,państwachskandynawskichpodatkibezpośredniebędąmiałyre-
latywniewysokiudziałwdochodachpodatkowych,gdywinnychkrajach
ośrednichlubniższychdochodachopodatkowaniekonsumpcji(szczególnie
szybkiewpoborzeVAT)stanowiznacznąprzeciwwagędlaopodatkowa-
niadochodu.PatrzącnazmianywudzialepodatkówpodatkowychwPKB,
wciągu30latudziałtendlamniejzamożnychgospodarekmaczęściej
