Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MichelFoucault-archiwistaibudowniczyruin
15
uwikłanywświattakżepozapoznawczoiJednakżegranica,któraoddzielate
sferyczyteżmodalnościpodmiotu,niezbędnabywogólepoznanienaukowe
zachodziłowedlenormnowożytnegofundamentalizmuepistemologicznego,
nigdynieosiągastabilnościwymaganejdlafundamentówiNatereniepod-
miotuto,coimmanentneito,cotranscendentnejestwzględne,bokorela-
tywneiZawszezakładana,granicatanigdyniejestosiąganajakoostateczna
cezuraiWarunkisamopoznaniazmieniająsiębowiemzawszewrazzpostę-
pami,jakieonosamoczyniiDziejesiętak,ponieważsferapodmiotowości,
itylkoona,matęcharakterystykęegzystencjalną,żemyślećznaczytubyći
ZdrugiejstronyΠracjeempiryczne”
,codostrzegłbyłjużKartezjusz,apo
nimHume,niestanowiążadnejpodstawydlautożsamieniaegocogitoztym,
zacoonojakopodmiotwświecieuchodziwtymświecieizczym,prima
facie,sięutożsamiaiMożliwość-coprawdazawszebędzieonauchodzićza
szalonąwświecie-żemyśljakopodmiotzagościławdzbaniealbowciele
zeszkła2,jestniemniejszalonazpunktuwidzeniategoradykalizmuniż
inna:żetobytświatowy,cielesnyihistoryczny,obdarzonyżyciem,zdolno-
ściąjęzykowąiwpracyurzeczywistniającyswojąegzystencję,żetakibytma
świadomośćzdolnądorozpoznaniasiebiejakobyturadykalnieróżnegood
bytuświatai
Historyczniewywodzonaspecyfikastatusuepistemologicznegonauk
humanistycznychinotorycznaichwtymkontekścieproblematyczność
zakorzeniasięzatemwróżnicyroliegocogitowobecpoznaniaczystoprzed-
miotowegoijegoroliwzględemsamopoznaniaiTymsamymwszelkisens
ludzkiegobyciawświeciezyskujeodmiennystatuspoznawczyniżsens
bytusamegoświataitego,coświatoweiJakotakieludzkiebyciepodmiotem
poznaniajestzawszesłabymzakorzenieniemczłowiekawbycieinnymniż
ten,któryonsamkształtujeswymiwłasnymimocamiidlategopoznanieistot
ludzkichwymykasiębezkońcaujęciomprzedmiotowym,zarazemjezakła-
dająciLiczysięjużnietyleKartezjańskaΠkrótkadroga”odspontaniczności
wątpieniadougruntowaniaautonomiibytowejCogito,aleΠdługadroga”kry-
tykinaukowegopoznaniahumanistycznego-odfaktycznegosamopozna-
nia,faktycznejsamoidentyfikacjiwstrukturachtego,coświatowe,dojego
ugruntowaniatranscendentalnego,dosferyczystejsubiektywnościi
2Kartezjuszpisze:ΠMusiałbymchybasiebieporównaćdoniewiemjakszalonych,któ-
rychmózgtakjestosłabionyprzezuporczywewyziewyczarnejżółci,żestalezapewniają,
iżsąkrólami,podczasgdysąbardzobiednilubżesąodzianiwpurpurę,gdytymczasemsą
nadzy,albożemajągłowęzgliny,albożecałeichciałojestdzbanem,lubżesąwydęcizeszkłai
Aletosąwłaśnieszaleńcyijabymsięwydawałniemniejszalonym,gdybymsobieichwziął
zaprzykład”
iPor
iRiDescartes,Medytacjeopierwszejfilozofii,przełiMiiKiAjdukiewiczowie,
SiSwieżawski,IiDąbska,WydawnictwoAntyk,Kęty2001,si43i
