Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MichelFoucault-archiwistaibudowniczyruin
11
2.LudzkapostaćCogito
Korzenieproblematyki,któradoprowadziłaFoucaultadoarcheolo-
giinaukhumanistycznychtkwiągłębokowhistoriikulturynowoczesnej
iwroli,jakąodegraławniejnowoczesnanauka,będącaefektemradykal-
negoprzewrotudokonanegowkulturzeintelektualnejEuropyZachodniej
wpierwszejpołowieXVIIwiekuiUpraszczającrzecz,możnaówprzewrót
sprowadzićdotego,żenauki-dotejporyopartenaliterackichdoświadcze-
niacherudytów-przekształciłysięwdyscyplinarniezorganizowaneprzed-
sięwzięciabadawcze,apresjaautorytetutradycjiwobecpoznaniazaczęła
systematycznieustępowaćmiejscaautorytetowieksperymentalnieuzyski-
wanegodoświadczeniaiWartowięczwrócićwtymmiejscuuwagęnato,że
konsekwencjeowegoprzewrotudotyczyłynietylkonaukprzyrodniczych,
aletakże,itowniemniejszymstopniu,poznaniahumanistycznego,pozna-
niaspełniającegosięjakosamopoznanieiTymniemniejznaczenieroli,jaką
rewolucjaintelektualnaXVIIwiekuodegraławzględemhumanistyki,prze-
słaniająniecotrzyfaktyhistorycznei
Popierwsze,chodzioopóźnieniesamegoprocesuprzemiannatere-
niehumanistykiiDopierowdrugiejpołowieXIXwiekupowstająnauki
humanistycznewpostaciukształtowanejnaterenieprzyrodoznawstwajuż
wpoczątkachXVIIwieku,tjiwkształciedyscyplinbadawczychpoddanych
wymogomprofesjonalizacjiiinstytucjonalizacjioraz-niebeztrudności-
rygorommetodyi
Podrugie,procestychprzemiannatereniepoznaniahumanistycznego
wytworzyłodmiennąproblematykęwobszarzefilozofii,niżmiałotomiejsce
wjejkonfrontacjiznaukamiprzyrodniczymiiWefekciehistoryczneretro-
spektywyczynionezpunktuwidzeniafilozofiiukazujątenprocestak,jakby
wprzypadkunaukhumanistycznychbyłonczymśzupełnieinnymniżna
terenieprzyrodoznawstwai
Potrzecie,nowożytneinowoczesnenaukiprzyrodniczewywarływpływ
naludzkieśrodowiskożyciaowielelepiejwidoczny,niżmiałotomiejsce
wprzypadkunaukhumanistycznychiZaangażowaniewtechnologietych
pierwszychprzynosiwciążefektywidzialneΠgołymokiem”itoszybko,tak,
żekażdymożedostrzecruch,jakijeniesieiWprzypadkunaukhumanistycz-
nychrzecznieprzedstawiasięjużtakprostoiChoćwięcnaukihumanistycz-
neodegrałyiodgrywająswepraktycznerole,toichśledzeniejestowiele
trudniejszedlaokaniewprawionegoniżdlabadaczyhistorykównauki,
socjologówwiedzy,epistemologówitpi
Tymniemniej,cotrzebapodkreślić,akcentującperspektywęfilozoficz-
ną,obydwiegałęziezorganizowanejdyscyplinarnienowoczesnejwiedzy
naukowejłączyupodstawyzainicjowanyprzezKartezjuszaradykalizm
