Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
skalęninscenizują”własnąhistorycznośćihistorycznośćhoryzontuswo-
jejaktywności.Czytającnaukowetraktaty,sprawozdania,artykułybądź
podręczniki,nienatykasięonnakronikarskąrelację,zbiórurzędowych
danychczyustawyprawne,leczmaprzedsobązłożonąsiećgotowych
wizjihistorycznych,którestarająmusięnarzucić-świadomielubmi-
mowolnie-autorzytychtekstówiktórenierzadkowspieranesąpóźniej
przezhistorieposzczególnychnaukpisaneprzezsamychnaukowców.
Swojąrolęodgrywaturównieżwspominanyparadokszwiązanyzfigurą
autora,przyczymzpunktuwidzeniaretorycznejskutecznościowych
historycznychwizjijestonwrzeczywistościpozorny.Przekonanie,że
dziejedanejdyscyplinymusiałypotoczyćsiętak,anieinaczej,zgodnie
ztaką,anieinnąlogikąodkryć,wzmacniazarównoobrazyhistoryczności
wykreowaneprzezsamychnaukowców,jakimiejsce,którewtymdzie-
jowymporządkusamisobiewyznaczają,cowpoluowysokimstopniu
konkurencyjności(np.opierwszeństwoodkryć),naznaczonymprzez
różnorakiespory(np.osłusznośćtworzonychteorii),jestłatwowytłu-
maczalne.
Wkonsekwencjihistorykstajetuprzeddodatkowymwyzwaniem,
toznaczymusi-właśniejakohistoryk-zdystansowaćsięodobecnych
wpismachnaukowcówprzedstawieńhistorycznegobiegudanejdziedziny
ipoddaćjeniezwyklegruntownejkrytyceźródłowej;musipodjąćpróbę
rewizjizłożonegonstosunkusił”
,który-jaktwierdziStengers-znajduje
sięwsamymsercuhistoriinaukiiktóryzmuszagodopójściatropem
rozumowaniauczonychprzykonstruowaniuopowieścioichpracy
9
.
Ażechodzituorzeczywistewyzwanie,żehistorycynierzadkopiszą
ofragmenciedziejówdanejdyscyplinytak,jakchcielibyjewidziećsami
ichtwórcy,zaświadczachociażbyprzykładbadańhistorycznychnad
roląiznaczeniemAntoine)aLaurentadeLavoisierawrozwojuchemii.
Towłaśnietenprzypadekposłużynamwpierwszympodrozdzialejako
ilustracjazmagańhistorykówzdyskursemnaukiowiarygodnyobrazjej
historyczności.
9Por.tamże,s.52.
21
