Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niczymbohaterskiemutwórcy-założycielowi.PodkopułągmachuAkade-
miiNaukmówcyodmienialitentematnawielesposobów:Lavoisierbył
przedstawianykolejnojakotwórcanowoczesnejchemii,twórcaagronomii,
twórcafizjologii(lubconajmniejtejjejczęści,którazwiesiębioenergety-
ką),wreszciejakotwórcanaukowejmetodyeksperymentalnej.WeFrancji
chemięutożsamionozLavoisieremdotegostopnia,żewdwusetnąrocznicę
jegośmierciogłoszononrokchemii”
.Nasiłęwizerunkugenialnegotwórcy-
-założycielawskazujeteżfakt,żeprzewodniczącyKomitetuLavoisieranie
wahałsięprzedsformułowaniemnastępującejhipotezy:gdybyLavoisier
nieumarłprzedwczesnąśmiercią,mógłbynprzyczynićsiędonarodzin
teoriiatomowej,atakżechemiistrukturalnejimolekularnej”12.
NajakiejpodstawieuznajesięLavoisierazatwórcęchemiinaukowej?
Dlaczegoprzypisujemusiętakdużeznaczenie,choćnnieodkryłżadnego
nowegopierwiastka,żadnejnowejsubstancji,żadnegonowegozjawiska”?
13
Wśródnajważniejszychosiągnięćfrancuskiegochemika,któremiałyby
stanowićrdzeńdokonanejprzezniegorewolucji,wskazujesięwpierw-
szymrzędzienazanegowanieistnieniaflogistonuiopartejnanimcałej
teoriispalaniadziękiuwzględnieniunczystegopowietrza”(tlenu)jako
nsubstancjiprostej”powodującejwzrostmasymetalupodczasprocesu
zwapniania.Podkreślasięrównieżprzyjęcieprzezniegozapodstawę
badańmetodyilościowej,znajdującejswezastosowanieprzyobliczaniu
masanalizowanychsubstancjiprzedreakcjamichemicznymiiponich.
GłównyminstrumentemrewolucjiLavoisieramiałabyćwaga,agłównąza-
sadą-prawozachowaniawprzyrodziestałejilościmaterii(wnaturzennic
nieginie,nicniepowstaje,wszystkoulegaprzekształceniu”)14.Wreszcie
12
BernadetteBensaude-Vincent,Lavoisierpardocumentsetmonuments.Deuxcents
ansdecommémoration[w:]taż,Matièreàpenser.Essaisd)histoireetdephilosophiedela
chimie,PressesuniversitairesdeParisNanterre,Nanterre2008,ak.38,wyd.elektroniczne,
DOI:10.4000/books.pupo.1281(dostęp:21.10.2019).
13Mierzecki,AntoineLaurentdeLavoisierś,s.12.
14
nLavoisier,czytamywewszystkichksiążkach,zrewolucjonizowałchemięzapomo-
cąwagi.[ś]Dziękiniejprzekształciłmetodęeksperymentalnąwpraktykęobliczeniową.
Nakażdymetapieeksperymentudokonywałbilansuprzeprowadzonychreakcji.Ważył
przeddoświadczeniemiponim.Ważyłwszystko,każdyelementukładu.Zatąobliczenio-
wąpraktykąstoisłynnazasada«Nicnieginie,nicniepowstaje»,którejojcostwoprzypisuje
23
